2020-03-27

Jej Wysokość Swatka 高禖

Dzisiejszy wpis powstał w ramach współpracy z enesaj.pl czyli pod egidą Unii Azjatyckiej. 

W czasie znanego już nam święta Podwójnej Trójki, które w tym roku odbywało się właśnie wczoraj, dawniej odprawiano modły do pewnego bardzo ważnego bóstwa. Bóstwo to zowie się  高禖 Gaomei i jest odpowiedzialne za kwestie małżeństwa i podtrzymania gatunku. Gao ma wiele znaczeń, ale m.in. jest stosowane, by okazać komuś szacunek (stąd Jej Wysokość), za to drugiemu znakowi przyjrzymy się bliżej.

Składa się on z boskiego pierwiastka 礻, znanego już nam z rytualnych kąpieli, oraz cząstki fonetycznej 某. Współcześnie wymawia się ten znak mou i oznacza bliżej niezidentyfikowanego kogoś lub coś (某人, 某事), jednak naszą boginię (a także wiele innych znaków z tą cząstką fonetyczną) wymawia się mei. Dlaczego? Ponieważ w dawnym chińskim był to znak tożsamy z 梅 méi - śliwką. Kiedy rozbijemy znak 某 na części pierwsze, łatwo zrozumiemy, dlaczego jest to śliwka. Jest to otóż drzewo 木, na którego czubku rośnie coś słodkiego 甘. Jest zresztą kilka innych wersji znaku śliwy, wszystkie odwołujące się do drzew i do jedzenia (槑, 楳). I wszystkie wymawiane mei. Pochodzenie jest śliwkowe, ale pamiętajmy, że w naszej Boskiej Swatce 高禖 ta część znaku jest cząstką wyłącznie fonetyczną. Najprawdopodobniej nazwa bóstwa wzięła się z innego znaku o wymowie mei, konkretniej tego: 媒 méi - swatka (ta nieboska) zawsze była kobietą - był to jeden z oficjalnych kobiecych zawodów. Sam znak swatki najprawdopodobniej pochodzi od 腜 méi czyli ruchów płodu. Tutaj cząstką znaczeniową jest mięso 肉, używaną m.in. w częściach ciała. Być może swatka miała pomóc kobietom starającym się o dziecko, a dopiero z czasem zajęła się również kojarzeniem par? A może chodzi o bardzo w Chinach silne skojarzenie małżeństwa z płodzeniem potomstwa? To byłoby sensowne, zwłaszcza, że znak 禖 to nie tylko imię bóstwa, ale i nazwa rytuału związanego z proszeniem bogów o potomstwo.
Nasze bóstwo Gaomei było dorosłą kobietą o apetycznych kształtach wieloródki; czasem utożsamiano ją ze znaną już nam Nüwą, a jeszcze kiedy indziej przedstawiano z dzieckiem na ręku (ciekawe, czy dawni Chińczycy kojarzyli z nią wizerunki Matki Boskiej?). Kiedy nadchodziło Święto Podwójnej Trójki, szamanki modliły się do Gaomei, przeprowadzano rytualne oczyszczenie, a potem następowała orgia - bo czymże uczcić boginię płodności lepiej niż cieszeniem się własną płodnością? A że można było przy okazji odpędzić zło i pecha, tym lepiej! Jeśli z tej strony spojrzeć na obchody naszego święta, można stwierdzić, że były one przede wszystkim okazją do proszenia bogini o znalezienie partnera i o obdarzenie potomstwem, a oczyszczenie schodziło na dalszy plan. Dopiero później iście purytańskie zakazy, a także podebranie zwyczaju przez arystokrację wypaczyło obchody świąteczne.
Co ciekawe, do dziś istnieją w Chinach świątynie ku czci Boskiej Swatki - 高禖庙 gāo​méi​miào. Jeśli więc nie chcecie już być singlami, względnie macie problem z zajściem w ciążę - gnajcie do takiej świątyni i składajcie ofiarę!

Jako bonus: zdjęcia z moim wyswatanym mężem. To już siedem lat od naszego wesela!
(zdjęcia zrobione przez Tajfuniątko, które namiętnie na nas ćwiczy umiejętności fotograficzne)

Jeśli chcecie poczytać o bóstwie Umaj Ene, zajrzyjcie tutaj.

4 komentarze:

  1. Bardzo ciekawe!

    A przy okazji - co to za symbole po prawej stronie znaku na ilustracji?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. to pismo fonetyczne bopomofo, które służy do zapisu wymowy chińskich znaków, powszechnie używane na Tajwanie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Bopomofo

      Usuń
  2. To znaczy, że mieliście właśnie albo będziecie mieli wkrótce rocznicę ślubu?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. rocznicę wesela :) Dzięki temu, że osobno braliśmy ślub i urządzaliśmy wesele, mamy dwie okazje do świętowania, zamiast jednej :)

      Usuń

Proszę, nie anonimowo!
Ze względu na zbyt dużą ilość trolli, musiałam włączyć moderowanie komentarzy. Ukażą się więc dopiero, gdy je zaakceptuję. Proszę o cierpliwość.