2020-11-30

The Barberettes 바버렛츠

Zaczął się adwent. Czuję się więc usprawiedliwiona, że odkurzyłam świąteczną listę przebojów, które słucham na okrągło przy każdej nadarzającej się okazji. Co roku dodaję do niej najnowsze odkrycia. W tym roku lista powiększyła o The Barberettes 바버렛츠. 

Są to dziewczyny z Korei, śpiewające w klimacie lat '50-'60, które sprawiają, że czuję się jak w Powrocie do przyszłości. Tutaj poczytacie o nich więcej, a tymczasem - posłuchajcie:


 

A tutaj akcent świąteczny:

Bawcie się dobrze!

2020-11-29

kwiaty urodzinowe

W tym roku udały się nie tylko azalie, ale i róża!
Kocham mój balkonikoparapet, zwłaszcza późną jesienią i zimą :) A gdy jeszcze moje roślinki tak pięknie mnie nagradzają, jestem przeszczęśliwa!

2020-11-28

dyniowe ciasto na parze 南瓜蒸糕

 

Dzisiejszy wpis powstał w ramach współpracy z japonia-info.pl czyli pod egidą Unii Azjatyckiej. 

Pierwszy raz natknęłam się na to ciasto w naszej ukochanej kantońskiej knajpce, wśród innych smakołyków wędrujących między gośćmi na wielkich wózkach wypełnionych małymi parowarami.

Ponieważ obie z Tajfuniątkiem zagustowałyśmy w tej przekąsce, wyszperałam przepis. Voilà! 

Składniki

  • kilogramowa dynia 
  • 80 gramów mąki pszennej
  • 10 gramów mąki z kleistego ryżu 
  • 25 gramów suchych drożdży 
  • jedno jajko 
  • 80 gramów cukru 
  • ewentualnie dodatki: głożyny bez pestek, rodzynki, suszone longany, sezam etc. 

Wykonanie

  1. Dynię obrać ze skóry i wyjąć łyżką miękisz z pestkami. Następnie pokroić ją na kawałki, dodać odrobinę wody i zblendować na gładkie purée. Oczywiście można też użyć gotowego purée z wcześniej ugotowanej dyni. 
  2. Dodać mąki, cukier, drożdże i rozkłócone jajko i wymieszać tak, by powstało gęste ciasto. Zostawić aż urośnie. 
  3. Formę wysmarować olejem/wyłożyć papierem i wlać wyrośnięte ciasto. 
  4. Ewentualnie posypać dodatkami, a następnie gotować na parze około 25 minut. 

Można jeść na ciepło albo na zimno.  

Tutaj poczytacie o japońskiej sałatce dyniowej.

2020-11-27

kruki 烏

Dzisiejszy wpis powstał w ramach współpracy z japonia-info.pl czyli pod egidą Unii Azjatyckiej. 

Z okazji Czarnego Piątku mam dla as trochę kruczych przysłów i powiedzeń. Dlaczego? Dlatego, że w chińskim słowo kruk jest jednocześnie nazwą koloru: 烏 [乌] wū - kruk, czarny 

  • 烏鵲爭巢 [乌鹊争巢] wūquèzhēngcháo - Krew się poleje. Dosł. kruki i sroki walczą o gniazdo (więc nie obejdzie się bez ran) 
  • 彩鳳隨鴉 [彩凤随鸦] cǎifèngsuíyā - o dziewczynie, która wyszła za brzydszego od siebie bądź głupszego faceta. Dosł. barwny feniks poszedł za krukiem. 
  • 慈烏反哺 [慈乌反哺] cíwūfǎnbǔ - miłosierny kruk odwdzięcza się rodzicom. Mawia się tak o nabożnych synach, o dzieciach, które są dobre dla swych rodziców. 
  • 烏鳥之情 [乌鸟之情] wūniǎozhīqíng - uczucie czarnego ptaka - czyli nabożeństwo synowskie. 
  • 烏鳥私情 [乌鸟私情] wūniǎosīqíng - nabożność synowska w jednym jeszcze wydaniu. 
  • 烏白馬角 [乌白马角] wūbáimǎjiǎo - kiedy piekło zamarznie. Dosł. gdy wrona zbieleje, a koniowi róg wyrośnie 
  • 烏合之眾 [乌合之众] wūhézhīzhòng - tłum, zbieranina ludzi, motłoch 
  • 烏棲一枝 [乌栖一枝] wūqīyīzhī - o dużej rodzinie, która razem mieszka. Dosłownie: kruki odpoczywają na jednej gałęzi 
  • 愛屋及烏 [爱屋及乌] àiwūjíwū - kochać dom wraz z jego krukiem - przyjąć kogoś z dobrodziejstwem inwentarza. 
  • 鴉默雀靜 [鸦默雀静] yāmòquèjìng - cisza jak makiem zasiał. Dosł. nawet wróble i kruki zachowują milczenie. 
  • 鴉雀無聲 [鸦雀无声] yāquèwúshēng - cisza absolutna. Dosł. kruki i wróble nie wydają dźwięków. 
  • 鴉巢生鳳 [鸦巢生凤] yācháoshēngfèng - o kimś wyjątkowo zdolnym czy też niezwykłym o nikczemnym pochodzeniu. Dosł. feniks narodzony w kruczym gnieździe. 
  • 烏鵲通巢 [乌鹊通巢] wūquètòngcháo - kruki i sroki mieszkają w jednym gnieździe. Mówi się tak, gdy kompletnie różne stworzenia/osoby są w stanie pokojowo razem egzystować. 
  • 烏之雌雄 [乌之雌雄] wūzhīcíxióng - nie odróżniać dobra od zła. Dosł. samiec i samica kruka (trudno odróżnić) 

 Tutaj poczytacie o czerni w Japonii.

2020-11-26

ropucha walczy z tygrysem 癞蛤蟆斗老虎

Dzisiejszy wpis powstał w ramach współpracy z japonia-info.pl czyli pod egidą Unii Azjatyckiej. 

W województwie Zhaotong w prowincji Yunnan znana jest taka legenda ludu Miao: 

Pewnego dnia ropucha łapała sobie jak zwykle robaki, by zaspokoić głód. Po chwili napatoczył się tygrys. Ona, wiedząc, kto zacz, grzecznie się z nim przywitała, jednak on nawet nie zerknął w jej stronę, bo dumne tygrysy nie bratają się z płazim pospólstwem. W ropusze rozgorzał gniew, dlatego zaczęła sobie z tygrysa stroić żarty i się przechwalać. Tygrys nie pozostawał jej dłużny i już po chwili założyli się o to, komu uda się złapać większego zwierza. Gdy się rozstali i poszli na łowy, ropucha wetknęła do pyska dwie śliwki, a potem powiedziała tygrysowi, że zeżarła mu rodziców, o, zobacz, tutaj są ich oczy! Przerażony tygrys zmykał, gdzie pieprz rośnie. Po drodze spotkał jednak małpę, która może i nie jest tak silna jak tygrys, ale z pewnością bardziej rozumna: wytłumaczyła tygrysowi, że został oszukany i wspólnie poszli nauczyć żabią mordę zdradziecką moresu. Ropucha jednak miała w rękawie wiele takich sztuczek i efekt był taki, że oba zwierzęta znów uciekły, małpa w góry, a tygrys do lasu. I odtąd małpy żyją w górach, a tygrysy w lasach. 

云南民间文学集成·昭通市苗族卷 Zbiór yunnańskiej literatury ludowej, zwój Miao z Zhaotong

Tutaj poczytacie o japońskiej żaborybie.

2020-11-25

graffiti LXIV - Zhang Zhongjing

Zhang Zhongjing 張仲景, to medyk sprzed prawie dwóch mileniów - z czasów wschodniej dynastii Han. Nie tylko medyk zresztą: parał się też farmacją, wynalazkami, a także pisał - głównie porządkował wcześniejsze doświadczenia i zasady medycyny. 

Choć powszechnie uważa się go za jednego z najważniejszych chińskich medyków wszech czasów, stosunkowo niewiele wiadomo o jego życiu. Wiadomo, że urzędował w Changsha i że całe życie się kształcił, zgłębiając tajniki medycyny we wszystkich źródłach, jakie wpadły mu w ręce. Wiedzę swą zawarł w najważniejszym dziele - Traktacie o chorobach wywoływanych przez zimno. Zhang pisał o tym, jak radzić sobie z chorobami zakaźnymi, które wywołują gorączkę, bóle głowy, dreszcze, problemy żołądkowe itd. Jego (zrekonstruowane) teksty do dziś pozostają kanonicznymi tekstami chińskiej medycyny.

2020-11-24

Uniwersytet Yunnański - miłorzęby

Co rok napawamy się złotą kunmińską jesienią. Aleja Miłorzębów to nasza ulubiona jesienna dróżka. Niestety, w tym roku możemy co najwyżej pooglądać zdjęcia z zeszłego roku; z racji korony kampusy są pozamykane dla wszystkich poza studentami i pracownikami uniwersytetu.
Jeśli chcecie pooglądać miłorzęby w pełnej krasie, są i inne miejscówki. My najbardziej lubimy aleję w Parku Wielkiego Widoku, ale cały Kunming jest upstrzony miłorzębami, więc na pewno znajdziecie coś dla siebie.

2020-11-23

czeskie błędy

Dzisiejszy wpis powstał w ramach współpracy z japonia-info.pl czyli pod egidą Unii Azjatyckiej. 

Tony są trudne - ciężko mi je zapamiętać. Niektóre znaki zawsze pomylę - i to wcale niekoniecznie te najbardziej skomplikowane. Jest jednak jedna rzecz, która dostarcza mi bodaj największych cierpień. Są to słowa, które składają się z tych samych znaków, tylko w innej kolejności i oczywiście coś innego znaczą. Takie czeskie błędy, jak zamiast 25 powiedzieć 52. Różnica jest zasadnicza. Wiem po moim mężu. Który po pierwsze zdecydowanie już nie ma 25, a po drugie zawsze zaśmiewa się ze mnie do łez, gdy się tak rypnę. 

  • 演講 [演讲] yǎnjiǎng - wykład; wygłosić mowę 
  • 講演 [讲演] jiǎngyǎn - wykładać, przemawiać publicznie 
  • 雪白 xuěbái - biały jak śnieg 
  • 白雪 báixuě - (biały) śnieg 
  • 雞肉 [鸡肉] jīròu - mięso kurczaka 
  • 肉雞 [肉鸡] ròujī - kurczak hodowany na mięso; brojler 
  • 蜂蜜 fēngmì - miód 
  • 蜜蜂 mìfēng - pszczoła 
  • 計算 [计算] jìsuàn - liczyć, obliczać, rachować 
  • 算計 [算计] suànji - szacować, planować, oczekiwać, knuć 
  • 故事 gùshi - opowieść, historia 
  • 事故 shìgù - wypadek 
  • 算盤 [算盘] suànpán - liczydło 
  • 盤算 [盘算] pánsuàn - knuć, spiskować 
  • 刷牙 shuāyá - szczotkować zęby 
  • 牙刷 yáshuā - szczoteczka do zębów 
  • 罪犯 zuìfàn - kryminalista 
  • 犯罪 fànzuì - popełnić przestępstwo; przestępstwo, wykroczenie 
  • 花菜 huācài - kalafior 
  • 菜花 càihuā - kalafior; potocznie: rzeżączka oraz zmiany wywołane przez HPV 
  • 兒女 [儿女] érnǚ - dzieci, synowie i córki 
  • 女兒 [女儿] nǚ'ér - córka 
  • 牛肉 niúròu - wołowina 
  • 肉牛 ròuniú - bydło mięsne 
  • 牛奶 niúnǎi - mleko krowie 
  • 奶牛 nǎiniú - bydło mleczne 
  • 徑直 [径直] jìngzhí - wprost 
  • 直徑 [直径] zhíjìng - średnica 
  • 蛋雞 [蛋鸡] dànjī - nioska 
  • 雞蛋 [鸡蛋] jīdàn - kurze jajo 
  • 上樓 [上楼] shànglóu - iść na piętro 
  • 樓上 [楼上] lóushàng - na piętrze 
  • 樓下 [楼下] lóuxià - na parterze 
  • 下樓 [下楼] xiàlóu - schodzić z piętra 
  • 回來 [回来] huílai - wracać 
  • 來回 [来回] láihuí - tam i z powrotem 
  • 往來 [往来] wǎnglái - stosunki, kontakty 
  • 來往 [来往] láiwǎng - utrzymywać z kimś kontakty, związek 
  • 藍天 [蓝天] lántiān - błękitne niebo 
  • 天藍 [天蓝] tiānlán - błękit koloru nieba 
  • 獎金 [奖金] jiǎngjīn - premia, bonus 
  • 金獎 [金奖] jīnjiǎng - złoty medal, pierwsza nagroda 
  • 長久 [长久] chángjiǔ - przez długi czas 
  • 久長 [久长] jiǔcháng - długi czas 
  • 愛情 [爱情] àiqíng - romantyczna miłość, romans 
  • 情愛 [情爱] qíng'ài - ciepłe uczucia względem kogoś, przywiązanie, sentyment 
  • 歡喜 [欢喜] huānxǐ - radosny, zadowolony 
  • 喜歡 [喜欢] xǐhuan - lubić 
  • 嫉妒 jídù - być zazdrosnym, zazdrościć, nienawidzić 
  • 妒嫉 dùjí - być zazdrosnym o czyjeś dokonania itp., być zawistnikiem 
  • 明天 míngtiān - jutro 
  • 天明 tiānmíng - świt, brzask 
  • 山下 shānxià - podnóże gór 
  • 下山 xiàshān - zachodzić [za góry] (o słońcu) 
  • 山上 shānshàng - na szczycie góry 
  • 上山 shàngshān - wspinać się na górę; umrzeć 
  • 盒飯 [盒饭] héfàn bento; posiłek w pudełku 
  • 飯盒 [饭盒] fànhé - menażka, lunchbox, pudełko lunchowe 
  • 火柴 huǒchái - zapałki 
  • 柴火 cháihuo - chrust 
  • 一萬 [一万] yīwàn - dziesięć tysięcy 
  • 萬一 [万一] wànyī - na wszelki wypadek; a co, jeśli?...; przypadkowość 
  • 草皮 cǎopí - murawa, darń, darnina 
  • 皮草 pícǎo - futrzane ubrania 
  • 藥草 [药草] yàocǎo - lecznicze zioło 
  • 草藥 [草药] cǎoyào - ziołowe lekarstwo 
  • 草紙 [草纸] cǎozhǐ - szorstki papier, papier toaletowy, brązowy papier 
  • 紙草 [纸草] zhǐcǎo - papirus (trzcina papirusowa) 
  • 案文 ànwén - tekst 
  • 文案 wén'àn - copywriter, robota papierkowa 
  • 移轉 [移转] yízhuǎn - przenieść, przełożyć, zmienić miejsce 
  • 轉移 [转移] zhuǎnyí - odwrócić uwagę, zmienić, przetransformować, przerzut (w chorobie nowotworowej); ewakuować ludzi 
  • 度過 [度过] dùguò - spędzać czas, przetrwać, przejść 
  • 過度 [过度] guòdù - zbyt, posunąć się za daleko, przesadny, ekstrawagancki 
  • 出發 [出发] chūfā - wyruszać 
  • 發出 [发出] fāchū - wydać (np. rozkaz, dekret, dźwięk), wysłać 
  • 房子 fángzi - dom, budynek 
  • 子房 zǐfáng - zalążnia 
  • 展開 [展开] zhǎnkāi - rozpakować; wykonać, odbyć, pełną parą 
  • 開展 [开展] kāizhǎn - otworzyć wystawę; rozwinąć 
  • 擊打 [击打] jīdǎ - bić, chłostać 
  • 打擊 [打击] dǎjī - uderzyć, zaatakować, szok, perkusyjny (instrument, muzyka) 
  • 細心 [细心] xìxīn - uważny, dbały 
  • 心細 [心细] xīnxì - ostrożny, skrupulatny 
  • 適合 [适合] shìhé - pasować 
  • 合適 [合适] héshì - pasujący, odpowiedni 
  • 星球 xīngqiú - ciało niebieskie 
  • 球星 qiúxīng - gwiazda piłki (nożnej, siatkówki, koszykówki etc.) 
  • 形體 [形体] xíngtǐ - figura; forma i struktura 
  • 體形 [体形] tǐxíng - figura (w sensie "mieć figurę modelki" itp) 
  • 歌唱 gēchàng - śpiew 
  • 唱歌 chànggē - śpiewać piosenkę 
  • 行進 [行进] xíngjìn - ruch w przód 
  • 進行 [进行] jìnxíng - prowadzić, przeprowadzać; w toku, w trakcie realizacji 
  • 愛戀 [爱恋] àiliàn - być zakochanym, przywiązanym do kogoś 
  • 戀愛 [恋爱] liàn'ài - miłość, zakochanie, mieć romans 
  • 人情 rénqíng - ludzkie emocje; relacje międzyludzkie; przyjaźń; przysługa 
  • 情人 qíngrén - kochanek; sympatia, kochanie 
  • 動手 [动手] dòngshǒu - przystąpić (do zadania), uderzyć 
  • 手動 [手动] shǒudòng - ręczny, np. zmiana biegów, mikser 
  • 名人 míngrén - celebryta, sława 
  • 人名 rénmíng - imię/imię i nazwisko 
  • 科學 [科学] kēxué - nauka, przedmioty ścisłe, wiedza, racjonalny 
  • 學科 [学科] xuékē - dziedzina nauki, kurs, przedmiot, dyscyplina akademicka 
  • 大人 dàren - osoba dorosła 
  • 人大 Réndà - skrótowiec od Chińskiego Uniwersytetu Ludowego 中國學 [中国学] lub od Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych 全國民代表會 [全国民代表会] 
  • 球桌 qiúzhuō - stół do pingponga 
  • 桌球 zhuōqiú - pingpong lub rozmaite odmiany bilardu (w zależności od regionu). 
  • 天上 tiānshàng - niebiański, niebieski 
  • 上天 shàngtiān - Niebo, Bóg; polecieć do nieba/w kosmos; umrzeć (iść do nieba) 
  • 公主 gōngzhǔ - królewna 
  • 主公 zhǔgōng - Wasza Wysokość 
  • 著名 zhùmíng - sławny, dobrze znany 
  • 名著 míngzhù - arcydzieło 
  • 會議 [会议] huìyì - konferencja, kongres, spotkanie służbowe 
  • 議會 [议会] yìhuì - parlament 
  • 感性 gǎnxìng - percepcja, wrażliwość, wrażliwy, czuły, sentymentalny 
  • 性感 xìnggǎn - seksapil, erotyzm, sexy 
  • 樓頂 [楼顶] lóudǐng - szczyt budynku 
  • 頂樓 [顶楼] dǐnglóu - najwyższe piętro, loft, poddasze, facjatka, rooftop 
  • 家人 jiārén - (czyjaś) rodzina, domownicy 
  • 人家 rénjia - inni, ktoś, on, ona, oni, ja 
  • 日本 Rìběn - Japonia 
  • 本日 běnrì - dziś
  • 中心 zhōngxīn - centrum, rdzeń 
  • 心中 xīnzhōng - w czyichś myślach/w czyimś sercu 
  • 情感 qínggǎn - uczucie, emocja 
  • 感情 gǎnqíng - uczucia, zwłaszcza te zabarwione romantycznie 
  • 球網 [球网] qiúwǎng - net (np. w tenisie) 
  • 網球 [网球] wǎngqiú - tenis, piłka do tenisa 
  • 兄弟 xiōngdì - bracia, skromne "ja" u mężczyzn 
  • 弟兄 dìxiong - bracia; towarzysz 
  • 棒球 bàngqiú - baseball 
  • 球棒 qiúbàng - kij bejsbolowy 
  • 筆畫 [笔画] bǐhuà - kolejność kresek w chińskich znakach 
  • 畫筆 [画笔] huàbǐ - pędzel malarski 
  • 邊城 [边城] biānchéng - miasto graniczne, miasteczko na odludziu 
  • 城邊 [城边] chéngbiān - obrzeża miasta 
  • 羊頭 [羊头] yángtóu - owcza głowa 
  • 頭羊 [头羊] tóuyáng - przewodnik stada, prowodyr 
  • 兵士 bīngshì - zwykły żołnierz 
  • 士兵 shìbīng - żołnierz 
  • 部分 bùfen - część, kawałek 
  • 分部 fēnbù - oddział, podrozdział 
  • 上海 Shànghǎi - Szanghaj 
  • 海上 hǎishàng - morski 
  • 上頭 [上头] shàngtóu - (o alkoholu) idzie do głowy; (o pannie młodej) wiązać włosy w kok; (o prostytutce) przyjąć pierwszego klienta 
  • 上頭 [上头] shàngtou - nad, na szczycie, na powierzchni czegoś 
  • 頭上 [头上] tóushàng - nad, nad głową 
  • 菜油 càiyóu - olej rzepakowy 
  • 油菜 yóucài - kapusta rzepak 
  • 茶花 cháhuā - kamelia 
  • 花茶 huāchá - herbata kwiatowa 
  • 產物 [产物] chǎnwù - produkt, rezultat 
  • 物產 [物产] wùchǎn - produkty, produkcja, zasoby naturalne 
  • 音樂 [音乐] yīnyuè - muzyka
  • 樂音 [乐音] yuèyīn - nuta
  • 樂器 [乐器] yuèqì - instrument muzyczny
  • 器樂 [器乐] qìyuè - muzyka instrumentalna
  • 現實 [现实] xiànshí - rzeczywistość, rzeczywisty, pragmatyczny
  • 實現 [实现] shíxiàn - urzeczywistnić, zrealizować, osiągnąć
  • 情事 qíngshì - okoliczności, fakty, romans
  • 事情 shìqing - sprawa, biznes, wydarzenie
  • 人工réngōng - sztuczny, wykonany przez człowieka
  • 工人 gōngrén - robotnik, pracownik
  • 花火 huāhuǒ - fajerwerki
  • 火花 huǒhuā - iskra

Jeśli chodzi o trzyznakowe, to na pewno jest ich więcej, ale na poczekaniu przyszedł mi do głowy ten: 

  • 起不了 qǐbùliǎo - nie móc wstać 
  • 了不起 liǎobuqǐ - wspaniały, niezwykły, niezrównany  

Tutaj poczytacie o podobnym zjawisku w Japonii.

2020-11-22

roztargnienie

Za dwa dni gram dwa numery podczas takiego a takiego koncertu! - emocjonuje się ZB. Uwielbia grać na saksofonie i choć urozmaicanie mi muzyką wieczoru jest bardzo ważną częścią jego życia, to jednak lubi estradę, tłumy, oklaski, bisy i cały ten blichtr.
Podśmiewam się z odrobinę z tego podekscytowania, bo przecież ZB występuje od dobrych trzydziestu lat, więc cóż to dla niego za nowina? Ale oczywiście jestem szalenie dumna, że jest niezły, że to kocha, że oboje czujemy podobnie muzykę i cieszę się, że znów został wybrany jako solista.
Dwa dni upływają nam na ciągłym ćwiczeniu tych samych dwóch kawałków, a zwłaszcza tego jednego, który ZB jakby trochę mniej zna. Przygotowania idą pełną parą - znów trzeba się ubrać jak człowiek, a nie na sportowo czy w dżinsy; znów trzeba pamiętać, żeby zabrać zapasowy stroik itd.
Rano ZB zaprowadził Tajfuniątko do przedszkola i zaczął się na spokojnie pakować. Zapytałam o nuty, o stroik, a potem uciekłam do pokoju, bo był taki zirytowany, że sto razy pytam go o to samo. Pokazał się jeszcze w pełnej gali (do schrupania, mówię Wam!), a po krótkim pożegnaniu pognał na koncert. Pięć minut później drzwi znów się otwarły. ZB z grobową miną pyta: czy wiesz, czego zapomniałem?
Nie musiałam się nawet zastanawiać.
Saksofonu.
Tak. Chciał pójść na własny koncert bez instrumentu.
Pocałowałam, powiedziałam, że kocham bez względu na ubytki w istocie szarej i pocieszyłam: jak to dobrze, że zorientowałeś się ZANIM dotarłeś do filharmonii...
A tutaj inne dwa kawałki z jego repertuaru:
 
Wszystkiego muzycznego w dniu świętej Cecylii!

2020-11-21

koperkowe purée ziemnaczane

Dzisiejszy wpis powstał w ramach współpracy z japonia-info.pl oraz kirgiski.pl, czyli pod egidą Unii Azjatyckiej. 

Kiedyś już wspominałam, że Kunming stoi pyrami. Ilość dań okołoziemniaczanych poraża. Ba! Nawet ilość typów samego purée ziemniaczanego jest abstrakcyjna. Trafiłam kiedyś do knajpy (normalnej, nie serwowali samych ziemniaków!), w której było czternaście typów purée. Poza typowymi kartoflami babci były oczywiście kartofle babci z koperkiem. Brzmi swojsko, prawda? W życiu bym nie przypuściła, że tego koperku będzie tyle samo, ile kartofli...

Składniki:
  • ugotowane ziemniaki
  • koperek - objętościowo tyle, ile ziemniaków
  • sól, ewentualnie trochę płatków chilli
Wykonanie:
  1. Koperek drobno posiekać i obsmażyć na niewielkiej ilości oleju.
  2. Dorzucić ugotowane ziemniaki i smażyć na niewielkim ogniu cały czas mieszając, aż ziemniaki będą dość szczelnie obtoczone w koperku.
  3. Według uznania posolić i doprawić płatkami chilli.
Tak się je robi w tutejszych knajpach, ale oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, by zrobić PRAWDZIWE purée z dodatkiem śmietany, masła czy odrobiny mleka kokosowego. Jednak by zachować yunnański sznyt, należy dodać bardzo, bardzo, bardzo dużo koperku i trochę chilli.
 
Tutaj zobaczycie, jak się robi japońską sałatkę ziemniaczaną, a tutaj, jak się robi kirgiskie oromo.

2020-11-20

Kłamstewko

Obejrzałam film, z polecenia koleżanki. Och, jak trafiła. Film też trafia - w emocje, w niuanse, w nasze drobne emigranckie sprawy i skomplikowane relacje rodzinne. To pytanie: czy kłamstwo może być dobre dla tego, kogo się okłamuje? Czy białe kłamstwo w ogóle istnieje? Film mówi, że tak. Ja... nie wiem. Nie jestem przekonana, choć idea wzięcia ciężaru na siebie, by go nie zwalać na głowę bliskiej osoby, nie jest mi obca. Mój mąż i jego rodzina mi kiedyś coś takiego wywinęli - nie podobało mi się to, choć rozumiem ich intencje. Jestem za bardzo z Zachodu czy po prostu mam inny charakter? Przecież ludzie na całym świecie kłamią, między innymi właśnie dlatego, by chronić bliskich. 
Obejrzyjcie. Tylko... nie czytajcie opisu z angielskiej wiki - bo zepsuje Wam całą przyjemność oglądania.

2020-11-19

toalety

Dziś Światowy Dzień Toalet! Z tej okazji Unia Azjatycka, czyli japonia-info.pl, kirgiski.pl i ja, przygotowała dla Was wpisy tematyczne. Ja opowiem o nazewnictwie. Tak jak w każdym szanującym się języku, również w chińskim funkcjonuje kilka określeń na toaletę. Do najbardziej popularnych należą: 

  • 洗手間 [洗手间] xǐshǒujiān - dosł. pokój do mycia rąk 
  • 衛生間 [卫生间] wèishēngjiān - dosł. pokój do higieny 
  • 廁所 [厕所] cèsuǒ - dosł. miejsce ubikacyjne 
  • 公廁 [公厕] gōngcè - toaleta publiczna 
  • 衛浴 [卫浴] wèiyù - łazienka z toaletą. Dosł. higiena-kąpiel/wanna 
  • 旱廁 [旱厕] hàncè - latryna 
  • 茅房 máofáng - sławojka. Dosł. trzcinowa chatka 
  • 便所 biànsuǒ - kibelek, wygódka 
  • 盥洗室 guànxǐshì - ubikacja. Dosł. pokój do mycia (zwłaszcza rąk) 
  • Żartobliwą uczniowską nazwą na szkolny kibel jest 大屎馆 - Budynek Wielkiej Kupy, który na nieszczęście jest homofonem ambasady 大使馆 - różnią się tylko jednym znakiem. 
  • Odpowiednikiem naszej Świątynii Dumania mógłby być 轻松阁 Pawilon Relaksu. 
  • Kiedyś rzuciła mi się też w oczy nazwa 解放区 - dzielnica Wyzwolenia (tak się nazywały miejsca "wyzwolone" spod władzy narodowców przez ALW) 

Są dwie podstawowe wersje ubikacji. Toaleta w stylu zachodnim jest nazywana: 

  • 馬桶 [马桶] mǎtǒng - muszla klozetowa. Dosł. końskie wiadro 
  • 坐廁 [坐厕] zuòcè - siedząca toaleta 

A toaleta kucana to: 

  • 蹲便器 dūnbiànqì - toaleta kucana (nazwa tej specyficznej muszli w ziemi) 
  • 蹲廁 [蹲厕] dūncè - toaleta kucana 
  • 蹲坑 dūnkēng - kucać (nad) dziurą 

Toaletę męską opisuje się przede wszystkim jako 男廁 [男厕] náncè - oczywiście, wystarczy samo słówko mężczyzna 男 nad drzwiami. Analogicznie toaleta damska to po prostu 女廁 [女厕] nǚcè albo sam znak kobiety 女. Są jednak i bardziej niecodzienne sposoby na wskazanie, gdzie mają się udać panowie, a gdzie panie. Np. w użyciu są znaczki 凸 oraz 凹 czyli wypukły i wklęsły, które tu wszakże mają tylko odwzorowywać wiadome części ciała. Czasami nadaje się nazwy poetyckie, np. męska toaleta to 观瀑亭 - Pawilon Podziwiania Wodospadu a kobieca 听雨轩 Korytarz Słuchania Deszczu. 

Ostatnio trafiłam na toaletę projektowaną przez fana seriali historycznych, a toalety były tam opisane tak:


娘子 niángzǐ czyli trącąca myszką nazwa żony
相公 xiànggong czyli trącąca myszką nazwa męża

 

Tutaj poczytacie o japońskich przerażających stworach zamieszkujących wychodki, a tutaj poznacie kirgiskie słownictwo toaletowe.

Wszystkiego najlepszego z okazji Światowego Dnia Toalet!

2020-11-18

graffiti LXIII - Sun Simiao

Na jednej z kunmińskich ścian znalazłam graffiti tematyczne dotyczące historii medycyny chińskiej. Całe szczęście zdążyłam obfotografować, zanim ścianę obklejono "dwunastoma kluczowymi wartościami społeczeństwa socjalistycznego"... Na pierwszy ogień idzie ta postać:


Sun Simiao 孫思邈 [孙思邈] to chiński medyk i pisarz z przełomu dynastii Sui i Tang. Nazywano go Królem Leków 藥王 [药王], ponieważ wymyślał niezwykłe metody leczenia i lekarstwa. Oprócz tego znany był z wielkiej troski o pacjentów. Urodził się w dzisiejszej prowincji Shaanxi. Naukę zaczął jako siedmiolatek i rzucił się na nią z kłami i pazurami - czytał całymi dniami i opanowywał niezwykłe ilości znaków; współcześni mówili, że to cudowne dziecko 圣童. Był tylko jeden problem - był strasznie chorowity. Do tego stopnia, że wydatki na lekarzy pochłonęły wszystkie rodzinne oszczędności. To, a także patrzenie na ludzi, którzy umierali na idiotyczne choroby, bo nie było ich stać na lekarzy, zainspirowało go do podjęcia studiów medycznych, które zresztą kontynuował do końca życia. 

Napisał dwie księgi: Podstawowe recepty na nagłe wypadki, warte tysiąc sztuk złota 备急千金要方 oraz uzupełnienie: Dodatek do recept wartych tysiąc sztuk złota 千金翼方. Obie uchodzą za kamienie milowe w historii chińskiej medycyny i jednocześnie są podsumowaniem pretangowskiej wiedzy medycznej. Wcześniejsza podaje ponad pięć tysięcy przepisów na leki, a ta późniejsza dodatkowe dwa tysiące. Oprócz tego Sun Simiao twierdził, że wykonywanie prostych czynności typu dotykanie włosów, przewracanie oczami, chodzenie czy potrząsanie głową może poprawić zdrowie. Jest on również twórcą "chińskiej przysięgi Hipokratesa", która zresztą pochodzi z pierwszego rozdziału pierwszej wspomnianej księgi. Stoi w niej, że lekarz nie powinien zwracać uwagi na status, bogactwo czy wiek pacjenta ani na jej piękno czy brzydotę; nieważne powinno być dla niego, czy to przyjaciel czy wróg, Chińczyk czy obcokrajowiec, a także czy jest analfabetą czy wykształciuchem (不分“贵贱贫富,长幼妍蚩,怨亲善友,华夷愚智”). Powinien każdego pacjenta traktować tak samo, jakby traktował własnych bliskich krewnych [zakładam, że lubianych]. Uważał, że życie ludzkie jest cenniejsze od złota. 

Poza medycyną parał się również alchemią - był taoistą. Napisał książkę Podstawowe przepisy klasycznej alchemii 丹經要訣, która jest ponoć "as close to a modern laboratory handbook as anything we are likely to find in ancient literature". Czyli bawił się w prawdziwego naukowca w prawdziwym średniowiecznym laboratorium. Pewnie wiele lekarstw wymyślił właśnie szukając cudownej kapsułki nieśmiertelności. 

Po śmierci zyskał wyznawców jako Bóg Medycyny 醫神 - a raczej jeden z licznych bogów medycyny - ma ołtarze głównie w rodzinnym Shaanxi, a nawet własną świątynię 药王庙, w której co roku drugiego dnia drugiego miesiąca księżycowego odbywa się odpust na jego cześć. 

Krążyły o nim legendy, jak ta o uleczeniu tygrysa. Ponoć razu pewnego, gdy Sun akurat kogoś nocą ratował, podszedł doń tygrys z błagalnym wyrazem pyska. Okazało się, że w jego gardzieli utkwiła ludzka kość, którą Sun zręcznie usunął. Z wdzięczności tygrys został jego obrońcą i sługą. Innego razu zobaczył kondukt przechodzący ulicą i zdumiał się straszliwie, dlaczego z trumny wycieka krew. Poprosił o otwarcie wieka trumny i uratował matkę i niemowlę, którzy nieomal zostałi żywcem pochowani, bo uznano ich za zmarłych w trakcie ciężkiego porodu. 

Pamiątką, którą pozostawił Sun Simiao po sobie w literaturze jest czteroznak 爐火純青 [炉火纯青] lúhuǒchúnqīng - dosłownie: płomień na fajerce staje się zielony. Że niby eksperyment alchemiczny się powiódł i udało się uzyskać lekarstwo zapewniające nieśmiertelność. Przenośnie oznacza to, że ktoś osiągnął perfekcję w jakiejś sztuce czy technice. Czteroznak to trawestacja wersu z wiersza Suna.