Magnolia Purpurowa czyli Mulan

Dziś mam dla Was Mulan. Nie tę disneyowską, a prawdziwą.

唧唧復唧唧
木蘭當戶織
不聞機杼聲
唯聞女嘆息
Cyk, cyk i znów cyk cyk
Mulan tka naprzeciw drzwi
Nie słychać dźwięku krosien
Tylko dziewczęce westchnienia.
問女何所思
問女何所憶
女亦無所思
女亦無所憶
O kimże córka tak myśli?
Kogóż córka wspomina?
Nie ma nikogo w jej myślach
Ani we wspomnieniach.
昨夜見軍帖
可汗大點兵
軍書十二卷
卷卷有爺名
Wczoraj wieczorem  zobaczyłam notatkę wojskową
Kagan gromadzi wielkie wojsko,
Rejestr żołnierzy składa się z dwunastu zwojów,
A w każdym zwoju znajduje się imię Ojca.
阿爺無大兒
木蘭無長兄
愿為市鞍馬
從此替爺征
Tato nie ma dorosłego syna
Mulan nie ma starszego brata.
Chce kupić siodło i konia
I służyć w miejsce Ojca.
東市買駿馬
西市買鞍韉
南市買轡頭
北市買長鞭
Na wschodnim targowisku kupiła rumaka,
Na zachodnim targowisku kupiła siodło i czaprak,
Na południowym targowisku kupiła uzdę,
Na północnym targowisku kupiła długi bat.
朝辭爺娘去
暮宿黃河邊
不聞爺娘喚女聲
但聞黃河流水鳴濺濺
O brzasku żegna rodziców,
O zmierzchu obozuje nad Żółtą Rzeką
Nie słyszy rodziców, wołających córkę,
Tylko plusk pędzących wód Żółtej Rzeki.
旦辭黃河去
暮至黑山頭
不聞爺娘喚女聲
但聞燕山胡騎聲啾啾
O świcie żegna się z Żółtą Rzeką
O zmierzchu dociera na wierzchołek Czarnej Góry*.
Nie słyszy rodziców, wołających córkę,
Tylko brzęk uprzęży barbarzyńców znad Jaskółczej Góry.
萬里赴戎機
關山度若飛
朔氣傳金柝
寒光照鐵衣
Przebyła dziesięć tysięcy li, by rzucić się w wir walki
Przebyła góry jak na skrzydłach
Północne wiatry przyniosły brzdęk żelaza
Zimny blask opromienia zbroje.
將軍百戰死
壯士十年歸
歸來見天子
天子坐明堂
Generałowie umierają w setkach walk
Silni żołnierze wracają po dziesięciu latach
Wracają, by zobaczyć Syna Niebios
Syn Niebios zasiada w Jasnej Sali**
策勛十二轉賞賜百千強
可汗問所欲
“木蘭不用尚書郎
愿借明駝千里足
送兒還故鄉”
Medale zaklasyfikowano według dwunastu stopni i odznaczono nimi sto tysięcy zasłużonych
Kagan pyta, czego pragną
"Mulan  nie potrzebuje urzędniczego tytułu
Pragnie tylko pożyczyć Tysiącmilowego Wielbłąda***,
By syn mógł wrócić do domu".
爺娘聞女來
出郭相扶將
阿姊聞妹來
當戶理紅妝
Rodzice usłyszeli, że córka nadchodzi
I wyszli za miejskie mury, podtrzymując się wzajemnie
Starsza siostra usłyszała, że młodsza siostra nadchodzi
Stojąc w drzwiach różuje twarz. 
小弟聞姊來
磨刀霍霍向豬羊
"開我東閣門
坐我西閣床
Młodszy brat usłyszał, że starsza siostra nadchodzi
Ostrzy nóż, szast-prast, na świnię i owcę
"Otwieram drzwi do mojego wschodniego pokoju,
Siadam na moim łóżku w zachodnim pokoju,
脫我戰時袍
著我舊時裳."
當窗理云鬢
對鏡貼花黃
Zdejmuję wojenną szatę
Zakładam stare suknie".
Naprzeciwko okna czesze włosy na skroniach, piękne jak obłoki
Naprzeciwko lustra przykleja na twarzy ozdoby w kształcie kwiatu****
出門看火伴
火伴皆驚惶
同行十二年
不知木蘭是女郎
Wychodzi z domu, by spotkać się z towarzyszami broni
Towarzysze wszyscy przerażeni
Dwanaście lat razem podróżowali
Nie wiedzieli, że Mulan jest dziewczyną
“雄兔腳扑朔
雌兔眼迷離
兩兔傍地，
安能辨我是雄雌?”
Królik skrywa nogi
Króliczka chowa oczy*****.
Dwa króliki biegną tuż przy ziemi,
Jak mogłyby rozpoznać, czy jestem mężczyzną, czy kobietą?

W chińskiej tradycji Mulan jest przedstawiana jako doskonały przykład "nabożności synowskiej". To znaczy córczynej, ale w chińskim sformułowaniu 孝 nie ma podziału na płeć. Dla mnie jednak nigdy nie było jasne, czy ona na tę wojnę poszła dlatego, że tak kochała ojca, czy z czystej żądzy przygód. Ojciec miał dwie córki, dlaczego ta starsza nie poszła? Mniej kochała tatę czy po prostu mniej się rwała do bitki?

Dla mnie Mulan zawsze będzie raczej kobietą, której się udało uniknąć losu innych kobiet; której udało się pójść pod prąd i robić coś innego niż "powinna, bo jest kobietą". Z okazji Dnia Kobiet życzę nam wszystkim, byśmy szły tam, dokąd prowadzi nasza ścieżka, nawet jeśli inni tej ścieżki nie poważają albo nawet nie widzą. To w końcu nie ich ścieżka, więc nie powinni mieć nic do powiedzenia, prawda?

*Ta nazwa być może wzięła się stąd, że w Jaskółczych Górach są złoża bazaltu.

**明堂 czyli najbardziej odświętna sala cesarska, w której Syn Niebios raczył składać ofiary bogom/przodkom czy też przyjmować poddanych.

*** 明駝 Świetlisty Wielbłąd to czarodziejski wielbłąd z legend północnych ludów, ponoć mógł bez zmęczenia wędrować setki tysięcy li.

****花黃/花钿/花子/面花 - nazwa tradycyjnych ozdób na twarz, robionych z papieru, srebra, złota itd. Były cieniusieńkie, w różnych kolorach i różnych kształtach (ptaki, kwiaty, motyle itd.) i przyklejało się je na twarz jak osiemnastowieczne elegantki przyklejały na twarzach "muszki".

***** Czynności królika i króliczki tworzą razem przysłowie 撲朔迷離 pū​shuò​mí​lí, oznaczające coś niemożliwego do wyjaśnienia, zagmatwanego, dezorientującego.