chińscy fałszywi przyjaciele

Dzisiejszy wpis powstał w ramach współpracy z japonia-info.pl czyli pod egidą Unii Azjatyckiej.  

同形異義詞 [同形异义词] czyli dokładnie słowa, które tak samo wyglądają, ale mają różne znaczenie, to chińska oficjalna nazwa fałszywych przyjaciół. Nieoficjalna to po prostu 偽友 czyli dosłownie fałszywy przyjaciel. O fałszywych przyjaciołach chińsko-japońskich poczytacie tutaj, za to u mnie niespodzianka: słowa, które dla pochodzących z różnych regionów użytkowników chińskiego mają różne znaczenia. Na pierwszy ogień niechaj pójdzie 

• 牛油 niúyóu. Słyszałam, że w niektórych miejscach mawia się tak na masło, jednak według mojego męża i większości znanych mi kunmińczyków jest to po prostu smalec wołowy. Masło to oczywiście 黄油 huángyóu czyli żółty tłuszcz. Wiem z kolei, że na Tajwanie masło bywa nazywane jeszcze inaczej: 奶油 nǎiyóu, które wszakże u nas może oznaczać tylko śmietanę.
  
• 土豆 tǔdòu - dosłownie "ziemna fasola", która w Chinach oznacza ziemniaka, na Tajwanie - fistaszka. 
• 公車 gōngchē - używany powszechnie na Tajwanie skrót od 公共汽车 gōnggòngqìchē czyli autobusu. W Kunmingu oznacza samochód służbowy, zazwyczaj rządowy, a na autobus mówi się 公交车 gōngjiāochē. 
• 子弟 zǐdì - dziecko, młodsze pokolenie. Jednak w kunmińskim dialekcie ta zbitka znaczy "przystojny". Mawia się: 吃洋芋长子弟 - kto je ziemniaki, będzie przystojny, dlatego najbardziej znana kunmińska firma produkująca chipsy ochrzciła swój produkt właśnie 子弟... 
• 白酒 báijiǔ - dosłownie "biały alkohol" to chińska wódka (na "nasze" wódki mówi się 伏特加 fútèjiā). Jednakże w Kunmingu słodki biały alkohol 甜白酒 to deser na bazie sfermentowanego ryżu. Kiedyś już zresztą o nim pisałam. 
• 木瓜 mùguā czyli drzewna gua może być w zależności od regionu występowania papają, pigwowcem albo wzdętką miechunkową. 
• 地瓜 dìguā może być batatem, pochrzynem albo kłębianem kątowatym. 
• 鲊 zhǎ to solona ryba. Ale w Kunmingu to kiszone na sucho przysmaki, które ja nazywam po prostu dża. 
• 耳朵尖 ěrduojiān - szpiczaste ucho to po mandaryńsku po prostu ucho, które ma wyraźny czubek, stożkowaty kształt. Jednak po kunmińsku mówi się tak o ludziach, którzy mają znakomity słuch. 
• 海 hǎi to oczywiście morze. Jednak w Yunnanie 海子 hǎizi to jezioro - bo do mórz było za daleko i każda woda większa od kałuży była "morzem". Poczytajcie na przykład o tym, jak dawniej nazywało się Szmaragdowe Jezioro albo jak i teraz nazywa się Jezioro Erhai koło Dali. 
• 猫 māo to po prostu kot. Jednak w dialekcie kunmińskim jest to słowo używane również jako przymiotnik - okrutny, zajadły, groźny. O kimś bardzo agresywnym w słowie czy czynie można powiedzieć 太猫了. 
• 甩 shuǎi - to po mandaryńsku rzucać. Jednak w Kunmingu kiedy 甩碗米线 to po prostu zjadamy miskę misienów, a nie nią rzucamy. 
• 帽子 màozi to nakrycie głowy. Jednak w Kunmingu ma też inne znaczenie - oznacza dodatek do makaronu czy misienów. Np. w spaghetti carbonara naszą "czapką" byłoby carbonara, czyli sos, który dokładamy do makaronu. Więcej o yunnańskich czapeczkach kulinarnych pisałam tutaj. 
• 叶子 yèzi to liście. A po kunmińsku - smażona lub duszona wieprzowa skóra. 

Takich słów jest oczywiście dużo, dużo więcej. Szkopuł w tym, że... ja już nie bardzo zauważam słowa, które w mandaryńskim znaczą coś innego niż po kunmińsku. Tak bardzo przyzwyczaiłam się do tego, że na makaronie może pojawić się czapeczka albo że że "woda papajowa" 木瓜水 to tak naprawdę deser ze wzdętki miechunkowej, że po prostu przestałam na to zwracać uwagę. Ech, gdybym teraz nagle musiała przeprowadzić się z Kunmingu w jakąś inną część Chin, musiałabym poniekąd uczyć się od nowa języka. Brrrr.