2021-03-14

Głowa smoka 龍頭

To już dziś Smok Unosi Łeb i wszyscy pędzą do fryzjera. Z tej okazji mam dla Was kilka zaskakujących słówek. Nie wiem, czy wiecie, że "głowa smoka" to słowo, które można normalnie znaleźć w słowniku i w dodatku ma ono bardzo wiele znaczeń!
 
龍頭 [龙头] lóng​tóu - dosłownie: smocza głowa może oznaczać:
  • kran, kurek, zawór. Często dookreśla się ​go jako głowę wodnego smoka 水龍頭 [水龙头] shuǐ​lóng​tóu​
  • zanim pojawiły się wodociągi, smoczą głową nazywano wszystkie "ujścia" dla płynów - np. w wyciskarkach do owoców czy oleju a także kurki w beczkach alkoholu
  • kierownica roweru - chociaż obecnie nazywa się ją raczej 車把 [车把] chēbǎ
  • szef gangu, herszt
  • osoba podejmująca decyzje (np. w ramach przedsiębiorstwa lub rodziny), lider. Często nazywany też 龍頭老大 [龙头老大] lóng​tóu​lǎo​dà. Samo laoda też ma znaczenie "szef" czy też "najważniejsza osoba" wśród wielu innych znaczeń
  • początek laharu lub powodzi błotnej (całość nazywa się smoczym pełzaniem 龙扒)
  • galion smoczej łodzi 龍船 [龙船] albo po prostu dziób takiej łodzi
  • zhuangyuan - najwyższy stopień możliwy do uzyskania podczas cesarskich egzaminów również był dawniej nazywany smoczą głową. 
  • głowa cesarza (wszystko, co cesarskie, jest przecież smocze...)
  • lokomotywa
  • sprężyna kieszonkowych zegarków
  • łyżka do alkoholu (酒勺)
  • rzeźbiony "ślimak" albo i cały gryf instrumentów typu erhu (nazywa się je wtedy instrumentem o smoczej głowie 龙头琴)
  • szczyt gór/góry
  • szczyt drzewca sztandaru, proporca czy chorągwi
Jak widać, smocza głowa to określenie wyjątkowo pojemne i obrazowe, choć niestety większość smoczych głów wyszła już z użycia - nigdy np. nie spotkałam się na żywo z kierownicą czy lokomotywą nazywaną smoczą głową.
Na sam koniec zostawiłam sobie cudne przysłowie, które na polski najchętniej przetłumaczyłabym "tak dobrze żarło i zdechło" względnie millerowskim zdaniem o tym, jak to mężczyznę poznaje się po tym, jak kończy, a nie jak zaczyna:
龍頭蛇尾 [龙头蛇尾] lóng​tóu​shé​wěi to dokładnie smoczy łeb, wężowy ogon. Czyli świetny początek, a koniec bylejaki.​
Oby nasze smoki miały nie tylko smocze głowy, ale i smocze ogony!

2 komentarze:

  1. Co to jest łyżka do alkoholu?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. łyżka, którą nalewano alkohol. Być może lepszym tłumaczeniem byłaby chochla, ale były one naprawdę różnej wielkości i rozmaitych kształtów: https://j.17qq.com/article/dgmmhgdcv.html

      Usuń

Proszę, nie anonimowo!
Ze względu na zbyt dużą ilość trolli, musiałam włączyć moderowanie komentarzy. Ukażą się więc dopiero, gdy je zaakceptuję. Proszę o cierpliwość.