Bìxì 贔屭

W wielu chińskich świątyniach znajdują się żółwie. Chętnie wpuszczane do sadzawek przy świątyniach buddyjskich, powoli kroczące przez trawniki świątyń taoistycznych, dumnie podtrzymujące kamienne stele... Stop. Te ostatnie, choć przypominają żółwie, tak naprawdę zwą się bìxì i są stworzeniami z bogatej chińskiej mitologii. Ponoć Smoczy Król (ten sam, który mieszka w Kryształowym Pałacu) miał dziewięciu synów, każdego urodzonego z innego stworzenia. Stąd mamy:

• Qiú niú 囚牛 - pół-krowę, pół-smoka, która lubi muzykę i w związku z tym często zdobi instrumenty muzyczne.
• Yá zì 睚眦/睚眥 - pół-wilka, pół-smoka, który lubi walczyć i często zdobi broń białą.
• Cháo fēng 嘲風 - pół-kozła, pół-smoka, który lubi jeść i się wspinać. Często zdobią cztery rogi chińskich dachów.
• Pú láo 蒲牢 - pół-psa, pół-smoka, który jest bardzo głośny i w związku z tym często zdobi uchwyty dzwonów.
• Suān ní 狻猊 - pół-lwa, pół-smoka, który lubi siedzieć u stóp buddów i bodhisattwów.
• Bì àn 狴犴 - pół-tygrysa, pół-smoka, który lubi sądy i pilnuje więzień.
• Fù xì 負屓 - pół-węża, pół-smoka, który lubi pić wodę i często zdobi mosty.
• Chī wěn 螭吻/鴟吻 - pół-rybę, pół-smoka, która zdobi kalenice i połyka zło, by nie wkradło się pod dach.
• Bì xì 贔屭 - pół-żółwia, pół-smoka, z wielką skorupą, dzięki której jest w stanie unieść nawet bardzo ciężkie obiekty. 

Tego ostatniego można często zobaczyć w grobowcach, ale też w świątyniach - głównie jako piedestał dla kamiennych tablic czy stel, upamiętniających ważne wydarzenia albo ludzi. Ta tradycja pojawiła się już za dynastii Han, ale rozkwitła za Mingów i Qingów, a i dziś tzw. "nowe zabytki" są zaopatrzone w jednego bądź kilka bixi. Czasami podtrzymują również fundamenty mostów czy arkad, ale spotyka się również bixi "wolno stojące".

Sama nazwa zwierzęcia jest ciekawa, bowiem 贔 to trzy muszle 貝, a one kojarzą się przede wszystkim z pieniędzmi. Tymczasem 贔 wydaje się nie mieć nic wspólnego z forsą, a w słownikach określa tylko nasze zwierzę oraz siłę, która jest w stanie wiele unieść. Może właśnie to, że muszle są twarde, przywiązało je do bixi? Z kolei znak 屭 czyli trup i trzy muszle w ogóle nie są używane poza nazwą naszego pół-żółwia, a znak trupa został wykorzystany tylko fonetycznie. Często spotyka się również jego inne miano: 龜趺 guī​fū - przetłumaczyłabym go swobodnie jako żółwia siedzącego po turecku w pozycji lotosu. Jest i trzecia nazwa: 霸下 bàxià - dosłownie "pod tyranem".

Interesujące, że o ile samo zwierzę zostało wymyślone bardzo dawno temu, to opisy pojawiły się dopiero za Mingów. Chińska wersja Fantastycznych Zwierząt (i jak je znaleźć) Lu Ronga - czyli tzw. Ogrodowe Zapiski opisywały wygląd i habitat bixi oraz trzynastu innych baśniowych zwierzaków. - ale to dopiero XV wiek! Czemuż skąpiono opisów bixi między dynastią Han a Mingami?

Ponieważ głaskanie nosów bixi ma ponoć przynosić szczęście, w wielu miejscach są teraz odgradzane od zwiedzających. Całe szczęście całkiem nowe bixi, ozdoby parku przy Magnoliowej Świątyni, mogą być dopieszczane przez żądnych szczęścia turystów: