native speaker

Dzisiejszy post jest częścią projektu językowego Klubu Polek na Obczyźnie, do którego od kilku chwil należę. Z ciekawością czytam posty innych klubowiczek - inne kraje, inne osobowości, inne doświadczenia. Niejednego można się dowiedzieć :) Tym razem opowiem o najnowszym kuriozum językowym, jakie mi się przydarzyło ;)

O tym, jak się uczyć chińskiego i jaki jest on trudny, napisano tomiszcza. To, że „to dla mnie chińszczyzna” = „to dla mnie czarna magia”, chyba najlepiej świadczy o stosunku do tego języka. Mnie chiński pociągnął za sobą przypadkiem – nie interesowałam się wcześniej Azją, a już Chinami w szczególności. Pojechałam jednak na Tajwan i poniekąd z konieczności „naumiałam” się oficjalnej wersji języka, czyli mandaryńskiego. Potem poszłam na studia dalekowschodnie i Azja stała się moim zawodem, a później całym życiem. A może najpierw stała się całym życiem?... W każdym razie uzbrojona w dyplom „magistra od Dalekiego Wschodu”, z bagażem doświadczeń nauczycielki języka chińskiego i tłumacza, pojechałam do Yunnanu, wysuniętej najdalej na południowy zachód, najbardziej oddalonej od „cywilizacji” (jeśli przez cywilizację rozumiemy wysoko rozwinięte miasta typu Pekin, Szanghaj czy Hongkong) prowincji Chin. Wsiadłam do taksówki i... umarłam. Tak mi się w każdym razie wydawało, kiedy nie zrozumiałam ani słowa z tego, co do mnie krzyczał taksówkarz.

Ja wiem, że w wielu krajach są dialekty i wiem, że bywają dialekty tak różne od mowy powszechnej jak kaszubski od polskiego. Ale zazwyczaj jest jednak tak, że swoim dialektem rozmawiamy z ziomkami, a do obcych mówimy w języku, który oni rozumieją, prawda? W Chinach nikt się nie certoli. Po równi dlatego, że skoro tu przyjechałeś, to się naucz mówić po naszemu, dlatego, że dialekt jest bardziej „lubiany” niż sztywny mandaryński, jak i dlatego, że bardzo dużo ludzi, zwłaszcza w prowincjach „dalekich od cywilizacji” po prostu nie zna poprawnej wersji swojego języka... ekhm... ojczystego, albo zna go w stopniu niewystarczającym. Oglądają telewizję, słuchają radia, więc rozumieją, gdy się do nich tak mówi. Ba, czasem odpowiadając są głęboko wewnętrznie przekonani, że mówią tak samo, jak telewizor i jak rozmówca...

Mnie, świeżo do Yunnanu przybyłej, pozostawało wsłuchiwać się uważnie i powoli wychwytywać lokalne naleciałości językowe. Okazywało się na przykład, że w lokalnym dialekcie „sz” i „s” to właściwie to samo, tak jak „cz” i „c”. Że „ng” może zostać zastąpione „n”. Że „n” z kolei wymawiają jak „l”. Geniusz by zwariował...

Nauczyłam się rozumieć, choć nie nauczyłam się mówić w tym dialekcie. Potem wyszłam za mąż za rodowitego Yunnańczyka, więc przywykłam jeszcze bardziej. A potem dostaliśmy propozycję nagrania reklamy po chińsku-mandaryńsku. I wtedy nagle się okazało, że wprawdzie wyszłam za native speakera, ale nie potrafi się on nauczyć dwuminutowego tekstu reklamowego i strzela byki większe niż obcokrajowiec. Byki w wymowie, oczywiście...

Chiński jest trudny. Idiomy, wymowa, krzaczki. Ale nie traćcie ducha: większość Chińczyków również kiepsko włada chińskim – mandaryńskim...