chińska Nawojka

Dzisiejszy wpis powstał w ramach współpracy z japonia-info.pl, kirgiski.pl oraz enesaj.pl czyli pod egidą Unii Azjatyckiej.  

Dziś Dzień Kobiet. Będę z Tajfuniątkiem celebrować naszą kobiecość - ubierzemy się elegancko, może nawet zrobimy sobie makijaż, zjemy coś, na co mamy ochotę i ani raz nie zapytamy ZB o zdanie. Jesteśmy wolne, możemy cieszyć się życiem - czegóż trzeba więcej? Warto jednak przypomnieć sobie, że jeszcze całkiem niedawno kobiety nie mogły żyć tak jak chciały, a jeśli im się nawet udawało - to za ogromną cenę. Chcę Wam dziś przedstawić sylwetkę jedynej kobiety, która uzyskała tytuł zhuangyuana. Jedynej! Choć przecież dobrze wiemy, że kobiety mają mózgi nie gorsze od mężczyzn.

Fu Shanxiang 傅善祥, żyjąca w latach 1833 – 1864 była naukowczynią, której powstanie tajpingów i później powstanie Niebiańskiego Królestwa umożliwiły zdobycie najwyższego tytułu naukowego, jaki istniał wówczas w Chinach. Jest nie tylko pierwszą Chinką, której się to udało, ale też niestety ostatnią - Niebiańskie Królestwo nie przetrwało, a gdy Mandżurowie wrócili do władzy, zrobili porządek.
Niewiele o niej wiadomo. Z rzeczy pewnych: była córką intelektualisty Fu Qizhenga, pochodziła z Nankinu, została osierocona, gdy była jeszcze dzieckiem, a potem opiekował się nią starszy brat. W 1853 roku tajpingowie przejęli kontrolę nad Nankinem, ogłaszając miasto nową stolicą. Jednym z ich postulatów była równość płci*. Dlatego właśnie po raz pierwszy w długiej historii Chin kobiety mogły przystąpić do egzaminów. Egzamin odbył się 13 stycznia 1853, w urodziny Niebiańskiego Króla Hong Xiuquana. Fu zdobyła najwyższe noty, dzięki czemu uzyskała tytuł zhuangyuana. Niestety, żadna inna kobieta nie miała już okazji przystąpić do podobnych egzaminów - tajpingowie zbyt szybko upadli.

Po zdaniu egzaminu, zgodnie z tradycją Fu dostała posadę na dworze naczelnego dowódcy sił zbrojnych tajpingów, nazywanego Królem Wschodu - zajmowała się korespondencją i oficjalnymi pismami. Król Wschodu był analfabetą, więc zadaniem Fu było czytanie dla króla i odpowiadanie w jego imieniu. Wiadomo, że ułaskawiła w jego imieniu wielu ludzi, którzy złamali prawa dotyczące opium i alkoholu - bardzo za tajpingów restrykcyjne. Niestety, nie dogadywała się dobrze z szefem i, oskarżona o obrażenie go po pijanemu, została ukarana. Całe szczęście nie śmiercią - choć taka była kara za pijaństwo. Napisała pokorny list do Króla Wschodu i jakimś czasie wróciła na poprzednie stanowisko. Potem jednak Król Wschodu i Niebiański Król się pokłócili, co poskutkowało zamordowaniem tego pierwszego w 1856 roku wraz z tysiącami jego popleczników. Fu uniknęła śmierci; uciekła i została pojmana przez Króla Północy. Ten czynił jej awanse, które ona wszak ze wzgardą odrzuciła. Król nie przyjął tego dobrze; Fu cudem uniknęła śmierci - uratowała ją druga niezwykła niewiasta tego okresu - Hong Xuanjiao, generałka (!) i siostra Niebiańskiego Króla. W tamtym okresie mawiano często, że Niebiańskie Królestwo w wojsku ma Hong Xuanjiao, a w kwestiach literackich - Fu Shanxiang [武有洪宣嬌，文有傅善祥]. Były niejako swymi odpowiednikami na najwyższych stanowiskach w dwóch istotnych dziedzinach. Odtąd służyła wiernie Niebiańskiemu Królowi. Zmarła dopiero w 1864 roku. Zażyła truciznę, gdy okazało się, że Nankin ma wrócić w ręce mandżurskiego cesarza. 

Niezwykła ta kobieta stała się inspiracją dla wielu. Jeśli chcecie zobaczyć, jak ją widzą chińscy pisarze, sięgnijcie po dość nową powieść Xu Xiaobina 徐小斌 Pierzasty Wąż 羽蛇. Fu pojawia się też oczywiście w drugoplanowych rolach w każdej pewnie produkcji opowiadającej o Niebiańskim Królestwie i rewolucji tajpingów.

Tutaj poczytacie o japońskiej Skłodowskiej, tutaj o kirgiskiej językoznawczyni, a tutaj o ałtajskiej.

*mieli również inne dobre pomysły: m.in. zabronili używania opium i zakazali krępowania stóp.