zimno!

Dzisiejszy wpis powstał w ramach współpracy z japonia-info.pl czyli pod egidą Unii Azjatyckiej. 

Trwają upały. No, może niekoniecznie w Kunmingu, bo tu jest właśnie pora deszczowa, ale tak generalnie na półkuli północnej jest teraz jednak ciepło. Dlatego potrzebujemy orzeźwienia w postaci dwóch zimnych słów: 凉 i 冷. Obie znaczą "zimny" ale na zupełnie różne sposoby. Najprościej rzecz ujmując, jedno słowo określa przyjemny chłodek, a drugie nieprzyjemne zimno. Trzeba jednak wziąć pod uwagę również złożenia, w których skład wchodzą. 

涼 [凉] liáng to chłodny, zimny, zazwyczaj w przyjemny sposób. Czytany na innym tonie zmienia się w czasownik: 

涼 [凉] liàng - zostawić do wystudzenia, schłodzenia 

Przy okazji zauważcie, że jest to jeden z najbardziej durnowato uproszczonych znaków świata. Co poza chaosem uzyskano zmieniając trzykroplową wodę na dwukroplową wodę, która jest lodem? Ech. Poniżej kilka popularnych zbitek z chłodem: 

• 涼快 [凉快] liángkuai - przyjemnie chłodno 
• 涼鞋 [凉鞋] liángxié - sandały. Dosł. chłodne buty 
• 清涼 [清凉] qīngliáng - orzeźwiający; skąpy (o ubraniu) 
• 涼爽 [凉爽] liángshuǎng - orzeźwiający i chłodny 
• 涼拌 [凉拌] liángbàn - potrawa na zimno, np. surówka 
• 涼水 [凉水] liángshuǐ - zimna woda 
• 乘涼 [乘凉] chéngliáng - ochłodzić się w cieniu 
• 涼亭 [凉亭] liángtíng - pawilon (w domyśle: dla ochłody, dla ochrony przed słońcem) 
• 納涼 [纳凉] nàliáng - cieszyć się chłodnym powietrzem 
• 沖涼 [冲凉] chōngliáng - wziąć prysznic. Dosł. spłukać się schłodzić 
• 秋涼 [秋凉] qiūliáng - jesienny chłód (w domyśle: przyjemny po gorącym lecie) 
• 清涼油 [清凉油] qīngliángyóu - kojąca maść, balsam. Dosł. chłodzący i odświeżający olej 
• 蔭涼 [荫凉] yìnliáng - cienisty i chłodny 

Poza tymi słowami, pokazującymi wspaniałość chłodu, jest wszakże kilka innych, które wcale przyjemne nie są: 

• 冰涼 [冰凉] bīngliáng - zimny jak lód 
• 著涼 [着凉] zháoliáng lub 受涼 [受凉] shòuliáng - przeziębić się 
• 說風涼話 [说风凉话] shuōfēngliánghuà - drwić, mówić z sarkazmem bądź cynizmem. Dosł. mówić zimnowietrzne słowa 

Obok mamy słowo 

冷 lěng czyli zimno, które teoretycznie kojarzy się gorzej, jako subiektywnie nieprzyjemne odczucie zimna. A wraz z nim m.in.

• 冷淡 lěngdàn - zimno, obojętność 
• 冷酷 lěngkù - nieczuły, ponury 
• 冷落 lěngluò - traktować kogoś z chłodem 
• 冷知識 [冷知识] lěngzhīshi - błahostki, ciekawostki. Dosł. zimna wiedza 
• 冷漠 lěngmò - zimny i zachowujący dystans 
• 冰冷 bīnglěng - zimny jak lód 
• 寒冷 hánlěng - zimny klimat, bardzo zimny 
• 冷飲 [冷饮] lěngyǐn - zimny napój 
• 冷笑話 [冷笑话] lěngxiàohua - oklepany dowcip. Dosł. zimny dowcip 
• 冷氣 [冷气] lěngqì - klimatyzacja 
• 發冷 [发冷] fālěng - mieć dreszcze (z zimna lub niepokoju) 
• 陰冷 [阴冷] yīnlěng - posępny i zimny 
• 冷峻 lěngjùn - poważny i surowy 
• 潑冷水 [泼冷水] pōlěngshuǐ - zimny prysznic (zabicie entuzjazmu) 
• 冷傲 lěng'ào - lodowato arogancki 
• 冷嘲熱諷 [冷嘲热讽] lěngcháorèfěng - wyśmiewać kogoś. Dosł. zimna ironia i gorąca satyra 
• 冷暴力 lěngbàolì - przemoc emocjonalna. Dosł. zimna przemoc 
• 冷盤 [冷盘] lěngpán - zimna płyta 
• 吹冷風 [吹冷风] chuīlěngfēng - sprowadzić kogoś na ziemię. Dosł. dmuchnąć zimnym wiatrem 
• 冷言冷語 [冷言冷语] lěngyánlěngyǔ - sarkastyczne komentarze. Dosł. zimne słowa 
• 齒冷 [齿冷] chǐlěng - drwić, kpić 
• 冷颼颼 [冷飕飕] lěngsōusōu - przemarznięty do kości 

Chińczycy nie byliby jednak sobą, gdyby nie stworzyli kilku wyjątków, w których zimno nie jest traktowane jako zło: 

• 冷靜 [冷静] lěngjìng - spokojny. Dosł. zimny spokój 
• 冷絲絲 [冷丝丝] lěngsīsī - trochę chłodno 

Na koniec moje ukochane zimne powiedzonko: 

熱臉貼冷屁股 [热脸贴冷屁股] rèliǎntiēlěngpìgu - afront; okazać serdeczność i spotkać się z chłodnym przyjęciem; mieć dobre intencje i dostać burę. Dosł. gorąca twarz przykleiła się do zimnej pupy. 

A teraz poczytajcie o tym, jakich zimnych słówek używają Japończycy.