罈子 tanzi

Czy wiecie, co to jest tanzi?

Jeśli jesteście uzależnieni od uproszczonych znaków, będziecie mieć problem. Uproszczony znak 坛 ma bowiem dwa znaczenia: ołtarz i gliniany słój. Oczywiście, w wersji tradycyjnej te dwa słowa opatrzone są dwoma zupełnie innymi znakami, dzielą tylko wymowę. Ołtarz to 壇, gliniany słój to 罈. W tradycyjnej wersji widać wyraźnie, że to gliniane naczynie, bo przecież 缶 to właśnie gliniany garnek/naczynie. Nienawidzę uproszczonych znaków.

Wróćmy do tanzi. Wiemy już, że to jest gliniany słój. Jednak słój słojowi nierówny i tylko jeden ich typ nazywa się tanzi. W dodatku obecnie nazwę rozszerzono również na tego typu słoje z innych materiałów: porcelanowe, szklane... Najważniejsza jest forma, nie materiał. Tanzi to nazwa zarezerwowana dla słojów o takim kształcie:

Każdy tanzi składa się z brzuchatego pojemnika z "kołnierzykiem" - czymś w rodzaju fosy - oraz z przykrywki w kształcie miseczki. Kołnierzyk jest wypełniony wodą, tak, by miseczka, która zamyka tanzi nigdy nie opierała się o suchy brzeg. Dzięki temu żadnemu owadowi nie przyjdzie do głowy wejść do środka tanzi; staje się on cudownie szczelny. Tanzi służy bowiem do kiszenia i dostęp owadów czy powietrza byłby mocno niewskazany. Z drugiej strony, gaz powstały podczas kiszenia bez problemu może się z tanzi wydostać. Jest to więc naczynie idealne :) Dawniej wszystkie tanzi do kiszenia były z gliny - podobne naszym kamionkowym garom do kiszenia ogórków. Wewnątrz nieszkliwione, albo pokryte naturalną glazurą, nie były one nigdy myte płynem do mycia naczyń czy innymi detergentami. Po spożyciu całej kiszonki, wsadzano po prostu do środka nową porcję. Smak wnikał głęboko w gliniane ścianki; nie bez przyczyny mawiano, że im starszy tanzi, tym lepszy smak kiszonek. Przy zakupie należało sprawdzić nie tylko czy tanzi jest szczelny, niepopękany itd. Sprawdzało się też, czy aby na pewno pochodzi z Syczuanu. To ta prowincja najbardziej się szczyci swymi kiszonkami i dlatego uważano, że tanzi syczuańskie zapewni kiszonkom wysoką jakość. Do dziś zresztą w niektórych okolicznych dialektach na kiszonki wysokiej klasy mówi się "jedzenie z tanzi" 坛子菜 i odróżnia się je od innych kiszonek - "kwaśnego jedzenia" 酸菜 czy "namoczonego jedzenia" 泡菜.

Z czasem w Jingdezhen, Mieście Porcelany, zaczęto wytwarzać tanzi kaolinowe czy nawet z biało-niebieskiej porcelany. Zresztą - różnie barwiono tanzi i z różnych materiałów się je po dziś dzień wykonuje. Niektóre są sztuką dla sztuki - powiedzcie sami, odważylibyście się kisić kapustę w cieniusieńkiej, przepięknej porcelanie? Dlatego co piękniejsze służą choćby do przechowywania dobrych nalewek albo po prostu do stania i ładnego wyglądania. W naszym domu w szklanym tanzi robię nalewki, pilnując, by w "fosie" zawsze była woda. Jeśli akurat nie robię nalewek ani kiszonek, znajduję dla tanzi całkowicie inne zastosowanie: napełniam go wodą i wsadzam do środka bukiet kwiatów. Zupełnie nie rozumiem, dlaczego ZB patrzy na mnie wówczas jak na wariatkę...