Chryzantemy 菊花

Tym razem wiersz "Chryzantemy" 菊花, napisany przez tangowskiego poetę Li Shangyina 李商隐. 

暗暗淡淡紫，融融冶冶黄。 

Ciemny fiolet, żywa żółć. 

陶令篱边色，罗含宅里香。 

Kolory jak u Tao, zapach jak u Luo. 

几时禁重露，实是怯残阳。 

Nie boją się zimnej rosy, a tylko zmierzchu. 

愿泛金鹦鹉，升君白玉堂。 

W czasie uczty w pałacu chętnie zanurzą płatki w złotym kielichu. 

Kilka przypisów. Po pierwsze, 陶令 to inaczej 陶渊明 Tao Yuanming, tangowski poeta, który, choć był wykształconym i zamożnym człowiekiem, rzucił wszystko i wyjechał w Bieszczady... to znaczy do Lushan. Na wieś. I oddał się pracy na roli, sławiąc ją temi słowy: wsi spokojna, wsi wesoła, który głos twej chwale zdoła!... Czy jakoś tak. W każdym razie, świetnie się znał na roślinach, więc i o chryzantemach popełnił wiersze, a nasz Li porównuje kolor własnych chryzantem z tymi u Tao. 

Po drugie, za chwilę mamy drugie porównanie - zapach jak u Luo. Chodzi tu o Luo Hana, który też był wielkim erudytą i dżentelmenem, a nie dbał o pozycję i zaszczyty, żył skromnie i w dodatku był wegetarianinem! Na starość sam zrezygnował z posady na dworze i wrócił na stare śmieci, a próg jego domu porastały chryzantemy i orchidee, co dla plebsu było oczywistym znakiem jego cnoty - gdyby był niecnotą, rosłyby tylko chwasty. Jeśli macie zachwaszczony ogródek, sami się zastanówcie, jak to o Was świadczy... 

Spójrzcie teraz: Li opisując piękne kwiaty porównuje nie tylko same rośliny; przywołując nazwiska dwóch skromnych, eleganckich i dobrze wykształconych poetów, siebie również do nich porównuje. Od razu zakładamy, że nie tylko na chryzantemy patrzy podobnym do nich okiem. 

Trzecia rzecz, na którą warto zwrócić uwagę to złoty kielich, nazwany w tekście "złotą papugą" 金鹦鹉. Nie chodziło tu o prawdziwą papugę, a o "papugowe muszle" 鹦鹉螺 czyli nautilusy względnie łodziki albo amonity. Wśród zamożnych ludzi bardzo popularne były kielichy zrobione właśnie z takich muszli, pięknych i wielkich. To doprawdy oprawa uczty godna człowieka szlachetnego 君, mieszkającego w Białym Nefrytowym Pałacu 白玉堂. A nasze chryzantemy zasłużyły, by również wejść na salony.