Dzisiejszy wpis powstał w ramach współpracy z japonia-info.pl, czyli pod egidą Unii Azjatyckiej.
御 to znak, który dawno, dawno temu wyglądał kompletnie inaczej. Konkretnie: przypominał człowieka z batem. Dlatego oryginalne znaczenie dotyczyło kontroli - konkretnie kontroli konia czy też pojazdu, a później wszystkich innych spraw. Dlatego też doskonale nadawał się ten znak dla Najważniejszego Kontrolera czyli... cesarza. Odtąd wszystko, co cesarskie, mogło być opisane naszym yù - pamiętajmy jednak, że można było o cesarskich przedmiotach czy przymiotach opowiadać również, że są smocze. Wracając jednak do naszego podstawowego znaku - przygotowałam dla Was kilka cesarskich słówek.
- 御賜 [御赐] yùcì - być ofiarowanym czy też zagwarantowanym przez cesarza.
- 御史 yùshǐ - cesarski cenzor
- 禦敵 [御敌] yùdí - wróg cesarza czy też wróg kraju (bo przecież kraj i cesarz to jedność). Obecnie tak się mówi na rywali do tytułu mistrza podczas zawodów sportowych.
- 禦敵 [御厨] yùchú - cesarski kucharz, cesarska kuchnia
- 御駕親征 [御驾亲征] yùjiàqīnzhēng - osobiście wziąć udział w ekspedycji. Dosł. cesarz prowadzi wojska do boju
- 御弟 yùdì - młodszy brat cesarza
- 御手 yùshǒu - cesarska ręka
- 御寶 [御宝] yùbǎo - cesarska pieczęć (oczywiście nie Ta Pieczęć, tylko każda inna)
- 御醫 [御医] yùyī lub 御診 [御诊] yùzhěn - cesarski medyk
- 御用 yùyòng - do cesarskiego użytku; na cesarskiej pensji
- 御膳房 yùshànfáng - cesarska kuchnia
- 御酒 yùjiǔ - cesarskie wino/święte wino
- 御牀 [御床] yùchuáng - cesarskie łoże
- 御駕 [御驾] yùjià lub 御輦 [御辇] yùniǎn lub 御蹕 [御跸] yùbì - cesarskie pojazdy
- 御書房 [御书房] yùshūfáng - cesarska biblioteczka/czytelnia
- 御饌 [御馔] yùzhuàn - potrawy z cesarskiego stołu
- 御貢 [御贡] yùgòng - trybut, prezent dla cesarza
- 御閑 [御闲] yùxián - konie z cesarskich stajni
- 御諱 [御讳] yùhuì - cesarskie imię
- 御藥 [御药] yùyào - cesarskie lekarstwa
- 御筆 [御笔] yùbǐ - kaligrafie popełnione przez cesarza
I tak dalej. Ciekawostką są słowa, które zawierają cesarską cząstkę nie dlatego, że są cesarskie, a dlatego, że... pochodzą z Japonii. Używane są zwłaszcza na Tajwanie:
- 御便當 [御便当] yùbiàndāng - bento, lunchbox. W Chinach kontynentalnych zazwyczaj mawia się 盒飯 [盒饭] héfàn.
- 御宅族 yùzháizú - otaku. W Chinach kontynentalnych zazwyczaj mówi się jednak po prostu 宅男 zháinán/宅女 zháinǚ.
Zadumajmy się na chwilę nad poczuciem humoru jakiegoś żartownisia, który uważał, że lunchbox to posiłek godzien cesarza...
Tutaj poczytacie o tym znaku w Japonii.
W tych słowach pochodzących z japońskiego w oryginale w ogóle nie używa się teraz, przynajmniej zgodnie z oficjalną ortografią, znaku 御. Japońskie zapisy to お弁当 (o-bento) i お宅 (o-taku). Kiedyś お zapisywano znakiem 御, teraz w oficjalnym spisie nie ma już takiego czytania i pisze się po prostu お. A お to prefiks wyrażający uprzejmość i / lub dodający elegancji. Czyli お弁当 to co najwyżej "szanowne" 弁当 ;-) [nie znoszę tego tłumaczenia via "szanowny", wrrr].
OdpowiedzUsuńお dodaje się do mnóstwa wyrazów, np.: お茶 (zielona herbata), お風呂 (kąpiel), お母さん (matka - gdy mówi się DO swojej lub O czyjejś), お父さん (ojciec - j.w.), お金 (pieniądze), お腹 (brzuch), お土産 (podarunek), お釣り (reszta wydawana w sklepie). A to tylko kilka przykładów, bo dodać można praktycznie do wszystkiego (do wyrazów sinojapońskich raczej ご/御, jak w ご飯, ale reguły nie są sztywne). I żaden z tych wyrazów nie ma nic wspólnego z cesarzem ;-) Po prostu Japończycy twórczo rozwinęli zasadę :-D
teraz już wiem :D Ale... oczywiście, że tłumaczyłabym dla żartu cesarski na takiej samej zasadzie, na jakiej córkę w wiadomej sytuacji sadzam na tronie ;)
UsuńA to akurat jasna sprawa :-) Można nawet połączyć w tłumaczeniu siły i mieć "szanowne cesarskie bento", a co ;-)
Usuń