土黃天 Dni Żółtej Ziemi

W Yunnanie do dziś są bardzo popularne tradycyjne określenia pór roku. I nie mam tu na myśli nawet 24 pór określonych tradycyjnym kalendarzem chińskim, tylko jeszcze inne, specjalne nazwy, które częstokroć pozayunnańskim Chińczykom mówią niewiele, jeśli nie nic. Jednym z takich określeń są Dni Żółtej Ziemi 土黃天. Szkopuł w tym, że chociaż większość kunmińczyków bez większego wahania powie, kiedy się zaczynają i kończą Dni Żółtej Ziemi, niekoniecznie będą wiedzieć skąd ta nazwa. Nie będą też wiedzieć, że tak naprawdę powinni znać cztery daty... Określenie kolorystyczne i elementarne (chodzi o 5 chińskich elementów, żywiołów) uzupełnia tradycyjny kalendarz chiński, uściślając czas. W związku z tym tak naprawdę czas Żółtej Ziemi pojawia się trzeciego, szóstego, dziewiątego i dwunastego miesiąca księżycowego, mniej więcej w dziesiątym dniu jego trwania. Czyli dni te wypadają kolejno:

Qingming - początek kwietnia (Święto Czyste i Jasne)

Xiaoshu - początek lipca (Małe Gorąco)

Hanlu - początek października (Mroźna Rosa)

Xiaohan - początek stycznia (Mały Mróz)

Dni Żółtej Ziemi charakteryzuje to, że leje jak z cebra i jest zimno, bez względu na porę roku. Jednak ze względu na fakt, że to właśnie jesienny deszcz jest najgroźniejszy dla zdrowia, październikowe Dni Żółtej Ziemi są TYMI dniami. Z czasem po prostu zapomniano, że i wiosną, latem czy zimą Dni Żółtej Ziemi też przychodzą.

W tym roku DŻZ powinny zacząć się 7 a skończyć 23 października. Jednak w Kunmingu i okolicach obchodzi się je z opóźnieniem: zaczynają się trzy dni przed Opadnięciem Szronu, czyli pod koniec właściwych DŻZ, właśnie dzisiaj i trwać będą 18 dni. Z obchodami związany jest zwyczaj, który być może zostanie przez czytelników uznany za barbarzyński, ja jednak weszłam już między wrony i ich krakanie uważam za całkiem miłe dla ucha...

Dla zachowania zdrowia mimo mżącego od rana do wieczora deszczu, mimo przenikliwego zimna bez trudu radzącego sobie z nieocieplonymi ścianami kunmińskich budynków, dla rozgrzania starych, schorowanych kości, spożywa się psinę.

Gatunek w sumie nieważny, choć w czasach dobrobytu nie spożywa się zwierząt domowych, tylko hodowane na mięso, co implikuje spożywanie ras łatwo przybierających na wadze i dużych. Ważny jest za to kolor sierści. Wszyscy starzy kunmińczycy wiedzą, że 一黃二黑三花四白 (pierwszy żółty, drugi czarny, trzeci łaciaty, czwarty biały), tak więc żółte najlepiej się sprzedają. Zgodnie z tradycją, ubija się bezkrwawo, topiąc. Potem oblewa wrzątkiem i pozbawia sierści, by przygotować do obróbki cieplnej.

Dawnymi czasy psinę jadało się rzadko, a że nie bywała "na stanie", tylko trzeba było wcześniej zamówić psa w całości, zazwyczaj na taki obiad przychodziła cała rodzina. Z racji tego, że psina jest "gorąca", bardzo rozgrzewająca, dzieciom po przekąszeniu odrobiny zaczynała lecieć krew z nosa, a dorośli kończyli posiłek oblani potem. Dlatego też oszczędzano psinę dla starszych, zreumatyzowanych, potrzebujących psiny do przetrwania zimy. Ci nie tylko nie krwawili i się nie pocili, ale i żartowali sobie z brzdąców, że psina niepotrzebna dzieciom, które mają w tyłkach po trzy pochodnie i zimna się w ogóle nie boją.

W Yunnanie psina w ogóle jest dość popularna. Oprócz regionu Wenshan, gdzie psina to na śniadanie, obiad i kolację, w każdym niemal mieście w Yunnanie jak rok długi sprzedaje się rosół z psiny z kluskami ryżowymi. To jednak zawsze jest kilka zaledwie plasterków mięsa, dlatego gdy przychodzi październik, ożywać zaczynają knajpy, w których psina jest na stanie od rana do wieczora, w każdej postaci.

Pieczone żeberka na ostro,

grillowane poduszeczki z psich łap, no i oczywiście psi rosół

to największe hity.

Zdaję sobie sprawę z kontrowersji, jakie może wzbudzać fakt, że zjadłam "najlepszego przyjaciela człowieka". Ale, tak szczerze... nie bardzo widzę różnicę między zjedzeniem psa a zjedzeniem świni. Podobno to świnie są inteligentniejsze, a przecież nie odmawiam sobie szynki czy boczku. Nie zjadłabym też własnego psa - chociaż wiem, że ludzie, którzy doświadczyli prawdziwego głodu nie przepuszczali żadnym stworzeniom. Ale obcy, hodowany na mięso?... Cóż...

Inna rzecz, że ja jestem z natury "gorąca", dlatego psina nieszczególnie mi służy. Jeśli zaś chodzi o smak - po pierwszym spożyciu umiarkowanie mi się spodobał. Po drugim - bardziej. Dziś jestem wielką fanką żeberek, a w zimne dni końca października tęsknię za psim rosołkiem...