trawa 草

Dzisiejszy wpis powstał w ramach współpracy z japonia-info.pl oraz kirgiski.pl czyli pod egidą Unii Azjatyckiej.

Dziś kolejny podstawowy znak chiński i klucz przy okazji. Mowa oczywiście o trawie - 草 cǎo, choć muszę Wam przypomnieć, że znak ten ma również parę innych znaczeń. Poza roślinnymi: trawa, źdźbło, strzecha, sitowie, zioła, mamy również rękopis, szkic (dokumentu), a także przymiotniki beztroski i szorstki.
Kiedy jest kluczem, występuje trawa w wersji mini, czyli jako "trawiasta głowa"​ 草字头儿 cǎo​zì​tóur​ - 艹. Kiedy widzimy znak opatrzony trawiastą głową, od razu wiemy, że znak jest związany z szeroko pojętą florą. Trawa w swojej podstawowej, pełnej formie, występuje w wielu złożeniach - przede wszystkim dotyczy wszystkiego, co związane z trawą, sianem, ziołami, łąkami, narzędziami ogrodniczymi itd. Po drugie - bardzo często jest częścią nazw poszczególnych roślin. Co ciekawe, często występuje też jako część nazw... zwierząt. Trawa może być również obraźliwa, a także skojarzona tak niezwykle, że jeszcze długo będę szukać logiki. No i - są idiomy. Jest ich tyle, ile źdźbeł trawy na łące...

trawa-trawa:

• 大草原 dà​cǎo​yuán - preria, sawanna
• 草原 cǎo​yuán​ - step, pastwisko, preria
• 草地 cǎo​dì - łąka, błonie
• 草甸 cǎo​diàn - łąka​
• 草坪 cǎo​píng - trawnik​
• 花草 huā​cǎo - kwiaty i [inne] rośliny​
• 糧草 [粮草] liáng​cǎo​ - prowiant dla żołnierzy i pasza dla koni. Dosł. zboża i trawa
• 草藥 [草药] cǎo​yào - ziołowe lekarstwo​
• 中草藥 [中草药] zhōng​cǎo​yào​ - chińskie ziółka
• 稻草 dào​cǎo - słoma ryżowa​
• 稻草人 dào​cǎo​rén - strach na wróble
• 草叢 [草丛] cǎo​cóng - poszycie
• 本草 běn​cǎo - ​chińskie księgi materia medica
• 本草綱目 [本草纲目] Běn​cǎo​ Gāng​mù
• 草帽 cǎo​mào - słomkowy kapelusz
• 除草 chú​cǎo - plewić
• 青草 qīng​cǎo - trawa. Dosł. zielona trawa​
• 百草 bǎi​cǎo - wszelkie rośliny. Dosł. sto traw​
• 草酸 cǎo​suān - kwas szczawiowy. Dosł. kwas trawowy
• 草皮 cǎo​pí - darń. Dosł. trawiasta skóra
• 鋤草 [锄草] chú​cǎo - pielić​
• 草屋 cǎo​wū - słomiany szałas​
• 穀草 [谷草] gǔ​cǎo - źdźbło. Dosł. zbożowa trawa​
• 蔓草 màn​cǎo​ - roślina pnąca
• 草墊 [草垫] cǎo​diàn - materac/mata słomiana​
• 剪草機 [剪草机] jiǎn​cǎo​jī - kosiarka​
• 割草 gē​cǎo - kosić​
• 割草機 [割草机] gē​cǎo​jī - kosiarka​
• 草坪機 [草坪机] cǎo​píng​jī - kosiarka​
• 除草劑 [除草剂] chú​cǎo​jì - środek odchwaszczający​
• 草本植物 cǎo​běn​zhí​wù​ - roślina ziołowa
• 草場 [草场] cǎo​chǎng​ - pastwisko
• 綠草 [绿草] lǜ​cǎo - zielona trawa​
• 草編 [草编] cǎo​biān​ - plecenie z trawy
• 水草 shuǐ​cǎo - rośliny wodne​
• 乾草 [干草] gān​cǎo - siano. Również w wersji 藁草 gǎo​cǎo - słoma, siano
• 野草 yě​cǎo - chwasty. Dosł. dzika trawa. Dawniej przenośnie kochanka/prostytutka​
• 牧草 mù​cǎo - pastwisko, wypas. Dosł. trawa do wypasu
• 飼草 [饲草] sì​cǎo - trawa pastewna​
• 荒草 huāng​cǎo - chwasty, zarośla, dzika łąka
• 藥草 [药草] yào​cǎo - lecznicze zioło​
• 打草 dǎ​cǎo - kosić trawnik; sianokosy; napisać pierwszy szkic np. eseju
• 燈草 [灯草] dēng​cǎo - sitowie, używane do wyrabiania knotów lamp oliwnych. Dosł. lampowa trawa​
• 海草 hǎi​cǎo - wodorosty. Dosł. morska trawa
• 枯草 kū​cǎo - uschła trawa​
• 草料 cǎo​liào - pasza​
• 草紙 [草纸] cǎo​zhǐ - papier z trawy; papier toaletowy (ale tylko ten kiepskiej jakości); brązowy/szary papier ​
• 紙草 [纸草] zhǐ​cǎo - papirus​
• 草鞋 cǎo​xié - łapcie z trawy
• 禾草 hé​cǎo - trawa​
• 殺草快 [杀草快] shā​cǎo​kuài - ekspresowy herbicyd​ (konkretnie dikwat). Dosł. szybkie zabijanie roślin
• 草莽 cǎo​mǎng - nieużytki, dzikie tereny​如草 rú​cǎo - trawiasty. Dosł. jak trawa​
• 柴草 chái​cǎo - podpałka, drewno opałowe. Dosł. chrust-trawa​
• 枯草熱 [枯草热] kū​cǎo​rè - katar sienny​. Dosł. gorączka suchej trawy
• 草墊子 [草垫子] cǎo​diàn​zi - siennik. Dosł. materac z trawy. Również w wersji 草薦 [草荐] cǎo​jiàn - siennik​
• 草標 [草标] cǎo​biāo - pleciony znak, który, odpowiednio umieszczony, oznaczał w dawnych czasach, że coś/ktoś jest na sprzedaż​
• 草稈 [草秆] cǎo​gǎn - słomka, źdźbło​
• 草耙 cǎo​pá - grabie​
• 蒲草箱 pú​cǎo​xiāng - koszyczek z trawy (konkretnie z hołoszenia główkowatego)
• 東茅草蓋 [东茅草盖] dōng​máo​cǎo​gài - strzecha​

trawa-szkic:

• 草案 cǎo​'àn - szkic (np. uchwały, wniosku itd.)​
• 草圖 [草图] cǎo​tú - szkic (niedokładny rysunek). Dosł. trawiasty obrazek​
• 起草 qǐ​cǎo - zrobić szkic, plan
• 草書 [草书] cǎo​shū - pismo trawiaste (chińska "kursywa")​
• 草稿 cǎo​gǎo - zarys, kontur, streszczenie, szkic
• 草擬 [草拟] cǎo​nǐ​ - pierwszy szkic
• 打草 dǎ​cǎo - kosić trawnik; sianokosy; napisać pierwszy szkic np. eseju
• 草碼 [草码] cǎo​mǎ - "trawiaste numery"

trawa-rośliny (oczywiście, to tylko wybór)​:

• 煙草 [烟草] yān​cǎo - tytoń
• ​草莓 cǎo​méi - truskawka (dokadnie jak angielska straw-berry), a także odpowiednik polskiej "malinki"​
• 薰衣草 xūn​yī​cǎo - lawenda. Dosł. trawa do wędzenia ubrań​
• 四葉草 [四叶草] sì​yè​cǎo - czterolistna koniczyna​
• 三葉草 [三叶草] sān​yè​cǎo - koniczyna. Ta zwykła, trójlistna​
• 檸檬草 [柠檬草] níng​méng​cǎo - trawa cytrynowa​
• 益母草 yì​mǔ​cǎo - serdecznik. Dosł. zioło korzystne dla matek
• 蟲草 [虫草] chóng​cǎo czyli​ 冬蟲夏草 [冬虫夏草] dōng​chóng​xià​cǎo - robal zimą, trawa latem
• 香草 xiāng​cǎo - aromatyczne zioło; wanilia​. Dosł. pachnąca trawa
• 雜草 [杂草] zá​cǎo - chwasty. Dosł. mieszane trawy
• 草本 cǎo​běn - trawa, zioło​
• 草木 cǎo​mù - rośliny. Dosł. trawa i drzewo​
• 甘草 gān​cǎo - korzeń lukrecji chińskiej. Dosł. słodka trawa
• 魚腥草 [鱼腥草] yú​xīng​cǎo - tułacz pstry. Dosł. trawa o rybnym aromacie​
• 草菇 cǎo​gū - ​pochwiak wielkopochwowy. Dosł. trawiasty grzyb
• 草果 cǎo​guǒ - czarny kardamon. Dosł. trawiasty owoc​
• 通草 tōng​cǎo​ - drzewo papierowe

trawa-beztrosko:

• 草草 cǎo​cǎo - beztrosko, pochopnie​
• 草率 cǎo​shuài - beztroski, nonszalancki, niedbały
• 潦草 liáo​cǎo - beztrosko, niechlujnie, nieczytelnie
• 草草收場 [草草收场] cǎo​cǎo​shōu​chǎng - kończyć w pośpiechu, kończyć nagle​

trawa-zwierzęta (też tylko niewielki wybór):

• 草魚 [草鱼] cǎo​yú - biały amur. Dosł. trawiasta ryba ​
• ​​​草蜢 cǎo​měng - konik polny​
• 食草動物 [食草动物] shí​cǎo​dòng​wù - roślinożerca. Dosł. Zwierzę jedzące trawę​
• 草雞 [草鸡] cǎo​jī - kurczak wolnowybiegowy; tchórz
• 草爬子 cǎo​pá​zi - kleszcz. Dosł. wspinający-się-po-trawie
• 草鷺 [草鹭] cǎo​lù - czapla purpurowa. Dosł. czapla trawiasta​
• 草鴞 [草鸮] cǎo​xiāo - płomykówka długonoga. Dosł. ​trawiasta sowa
• 大草鶯 [大草莺] dà​cǎo​yīng - trawiarek​. Dosł. wielkotrawiasta wilga
• 三道眉草鵐 [三道眉草鹀] sān​dào​méi​cǎo​wú - trznadel łąkowy. Dosł. ​trawiasty trznadel o trzech brwiach
• 草地鷚 [草地鹨] cǎo​dì​liù - świergotek łąkowy​

trawa-idiomy:

• 救命稻草 jiù​mìng​dào​cǎo - ostatnia iskra nadziei. Dosł. słoma ryżowa ratująca życie​
• 綠草如茵 [绿草如茵] lǜ​cǎo​rú​yīn - łąka, która zaprasza, by się na niej zdrzemnąć. Dosł. zielona trawa jak materac. Również w wersji
• 碧草如茵 bì​cǎo​rú​yīn - szmaragdowa trawa jak materac​
• 斬草除根 [斩草除根] zhǎn​cǎo​chú​gēn​ - wyrwać chwasty z korzeniami (dosłownie i w przenośni); również w wersji 剪草除根 jiǎn​cǎo​chú​gēn - obcinać trawę, wyrywać korzenie, czyli dokumentnie się czegoś pozbyć
• 寸草不生 cùn​cǎo​bù​shēng - jałowy, bezpłodny. Dosł. nie rodzi nawet cala trawy​
• 草木皆兵 cǎo​mù​jiē​bīng - w panice traktować wszystkich jak wrogów​, czuć się osaczonym. Dosł. trawa i drzewa są wrogimi żołnierzami
• 草船借箭 cǎo​chuán​jiè​jiàn - używać siły i zasobów innych dla własnych celów. Dosł. używać słomianych łodzi, by pożyczyć strzały
• 草草了事 cǎo​cǎo​liǎo​shì​ - (pracować, robić coś) pospiesznie i niedokładnie, po łebkach. Dosł. trawiaście kończyć sprawę. Również w wersji
• 草草收兵 cǎo​cǎo​shōu​bīng - nie dokończyć, zrobić po łebkach i zostawić. Dosł. trawiaście odwołać żołnierzy. Również w wersji
• 草率收兵 cǎo​shuài​shōu​bīng
• 打草驚蛇 [打草惊蛇] dǎ​cǎo​jīng​shé - ​ukarać kogoś dla przykładu; nieopatrznie ostrzec wroga. Dosł. bić trawę, żeby przestraszyć węża
• 奇花異草 [奇花异草] qí​huā​yì​cǎo - rzadki, niespotykany. Dosł. dziwny kwiat, dziwaczna trawa ​
• 拈花惹草 niān​huā​rě​cǎo - uganiać się za kobietami; łazić po przybytkach negocjowalnego afektu​; folgować żądzom. Dosł. zrywać kwiaty depcząc trawę. Również w wersji 沾花惹草 zhān​huā​rě​cǎo - pieścić kwiaty i deptać trawę​ oraz w wersji 惹草沾花 rě​cǎo​zhān​huā
• 老牛吃嫩草 lǎo​niú​chī​nèn​cǎo - związek osób o dużej różnicy wieku. Dosł. stary byk/stara krowa zjada młodą trawę
• 天涯何處無芳草 [天涯何处无芳草] tiān​yá​hé​chù​wú​fāng​cǎo​ - tego kwiatu jest pół światu. Dosł. w jakimże zakątku świata brakuje pachnących traw?兵馬未動，糧草先行 [兵马未动，粮草先行] bīng​mǎ​wèi​dòng​, liáng​cǎo​xiān​xíng - wojska jeszcze nie drgnęły, gdy prowiant ruszył. Znaczy: logistyka to najważniejsza część wojaczki, dopiero później można się skoncentrować na manewrach wojskowych.​
• 好馬不吃回頭草 [好马不吃回头草] hǎo​mǎ​bù​chī​huí​tóu​cǎo - nie trzeba się oglądać w tył. Było-minęło. Dosł. Dobry koń nie je trawy zza swego ogona. ​
• 疾風知勁草，烈火見真金 [疾风知劲草，烈火见真金] jí​fēng​zhī​jìn​cǎo​, liè​huǒ​jiàn​zhēn​jīn​ - prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie. Dosł. huragan wie, która trawa jest mocna, a w parzącym ogniu zobaczysz prawdziwe złoto. Często skracane do pierwszych pięciu znaków: 疾風知勁草 [疾风知劲草] jí​fēng​zhī​jìng​cǎo. Występuje również w wersji czteroznakowej: 疾風勁草 [疾风劲草] jífēngjìng​cǎo
• 兔子不吃窩邊草 [兔子不吃窝边草] tù​zi​bù​chī​wō​biān​cǎo - zły to ptak, co własne gniazdo kala. Dosł. zając nie je trawy naokoło swojej nory.​
• 又要馬兒跑，又要馬兒不吃草 [又要马儿跑，又要马儿不吃草] yòu​yào​mǎr​pǎo​, yòu​yào​mǎr​bù​chī​cǎo - mieć ciasto i zjeść ciastko. Dosł. chcesz, żeby koń biegał, ale nie chcesz, żeby jadł.​ Również w wersji
• 又要馬兒好，又要馬兒不吃草 [又要马儿好，又要马儿不吃草] yòu​yào​mǎr​hǎo​, yòu​yào​mǎr​bù​chī​cǎo​ - chcesz mieć dobrego konia, który nie żre.
• 結草銜環 [结草衔环] jié​cǎo​xián​huán​ - odwdzięczyć się komuś, spłacić dług wdzięczności. Dosł. w zamian za związaną trawę trzymać w ustach nefrytową obręcz.
• 積草屯糧 [积草屯粮] jī​cǎo​tún​liáng - przygotowywać zaopatrzenie na czas wojny​. Dosł. zbierać trawę, magazynować prowiant
• 草木鳥獸 [草木鸟兽] cǎo​mù​niǎo​shòu - flora i fauna. Dosł. trawa, drzewa, ptaki, bestie​​荒煙蔓草 [荒烟蔓草] huāng​yān​màn​cǎo​ - miejsce opuszczone przez ludzi i zachwaszczone. Dosł. zamglone nieużytki, pokryte pnączami
• 草芥人命 cǎo​jiè​rén​mìng - mieć za nic ludzkie życie. Dosł. ludzkie życie trawą i kapustą. Również w wersji​
• 草菅人命 cǎo​jiān​rén​mìng - życie ludzkie trawą.
• 飯糗茹草 [饭糗茹草] fàn​qiǔ​rú​cǎo - żyć w skrajnej biedzie; na mirabelkach i szczawiu... tzn. ​na suchym prowiancie i dzikich ziołach
• 招風惹草 [招风惹草] zhāo​fēng​rě​cǎo - wichrzyć, siać niezgodę, stwarzać problemy. Dosł. ​przywoływać wiatr, drażnić trawę. Również w wersji 招風惹雨 [招风惹雨] zhāo​fēng​rě​yǔ - przywoływać wiatr, drażnić deszcz
• 撈稻草 [捞稻草] lāo​dào​cǎo - bezsensowna próba wyciągnięcia z czegoś korzyści. Dosł. łowić słomę ryżową​
• 人生一世，草木一春 rén​shēng​yī​shì​, cǎo​mù​yī​chūn - życie jest chwilą; vita brevis. Dosł. człowiek ma tylko jedno życie, roślina - jedną wiosnę
• 草滿囹圄 [草满囹圄] cǎo​mǎn​líng​yǔ - spokojne społeczeństwo. Dosł. więzienia zarosłe trawą​
• 馬無夜草不肥，人無外快不富 [马无夜草不肥，人无外快不富] mǎ​wú​yè​cǎo​bù​féi​, rén​wú​wài​kuài​bù​fù - koń nie przytyje bez dodatkowej porcji obroku, a człowiek się nie wzbogaci bez dodadkowego dochodu​

trawa-ni-przypiął-ni-przyłatał:

• 勁草 [劲草] jìng​cǎo - lojalny, wytrwały, wytrzymały człowiek "z kręgosłupem". Dosł. wytrzymała trawa. ​
• 牆頭草 [墙头草] qiáng​tóu​cǎo - chorągiewka na wietrze, oportunista. Dosł. trawa na szczycie muru
• 校草 xiào​cǎo - najprzystojniejszy chłopak w szkole. Dosł. szkolna trawa*.​
• 班草 bān​cǎo - najprzystojniejszy chłopak w klasie. Dosł. klasowa trawa
• 結草 [结草] jié​cǎo - głęboka wdzięczność​ po ostatnie tchnienie. Dosł. zawiązywać trawę
• 草莓族 cǎo​méi​zú - rozpieszczona młodzież, nienawykła do trudów. Dosł. truskawkowy klan (używane na Tajwanie)
• 宿草 sù​cǎo - trawa, która rośnie na grobie; (zachwaszczony) grób; umrzeć dawno temu; wyżywienie dla zwierząt na noc. Dosł. noclegowa trawa
• 糞草 [粪草] fèn​cǎo - śmieci. Dosł. nawóz i trawa
• 出草 chū​cǎo - iść po ludzkie głowy (o tajwańskich łowcach głów). Dosł. wyjść z trawy​
• 皮草 pí​cǎo - odzież futrzana​ ​
• 草根 cǎo​gēn - oddolna demokracja. Dosł. korzenie traw​
• 草根網民 [草根网民] cǎo​gēn​wǎng​mín - takaż społeczność internetowa
• 草民 cǎo​mín - zwykli ludzie​, hoi polloi. Dosł. trawiaści ludzie​
• ​​種草 [种草] zhòng​cǎo - w slangu internetowym: rekomendować komuś jakiś produkt. Dosł. sadzić trawę.

 trawa-obraźliwa:

• 草泥馬 [草泥马] cǎo​ní​mǎ - "koń trawiasto-błotny" czyli zamiennik wulgarnego przekleństwa​ 肏你媽 [肏你妈] - dosł. j...ć twoją matkę, używany dla zmylenia cenzury
• 臥草 [卧草] wò​cǎo - zamiennik za ​podobnie brzmiące 我肏 czyli "ja pier...." względnie WTF
• 草包 cǎo​bāo - idiota. Dosł. tobołek z trawy​
• 草寇 cǎo​kòu - bandyci. Dosł. trawiasty bandyta

Muszę całkiem szczerze przyznać, że z wieloma sformułowaniami spotkałam się tu po raz pierwszy. Niektóre idiomy mnie wprost zachwyciły, niektóre sformułowania są tak od czapy, że uśmiecham się na samą myśl. O kilku z nich może zdołam opowiedzieć szerzej innym razem. Wiwat grzebanie w słownikach! Ja wiem, że korona nie jest fajna, ale - nie ukrywam, że to właśnie dzięki wielotygodniowej całkowitej izolacji miałam wreszcie czas na pasje. Tak, tak. Miałam. Już wychodzimy, ZB wraca do pracy - więc i ja już znów nie mam czasu grzebać w chińszczyźnie, zwłaszcza, że przedszkola jeszcze nie ruszyły. Przygotowałam sporo wpisów, więc jeszcze jakiś czas będą się ukazywały codziennie albo niemal codziennie. Ale... już ten wpis przygotowywałam na raty. Tydzień czy coś koło tego. Codziennie trochę dziubnąć, gdy Tajfuniątko śpi, a ja zdążyłam wcześniej oddzielić mak od popiołu i groch od soczewicy i mogę iść na bal. Znaczy - mogę się zająć sobą, blogiem, chińskim, książką. Czasem nawet nałożę krem na twarz i czuję się jak po weekendowym SPA. Na ręce nie nakładam, bo ręce zawsze są czymś zajęte...

Tutaj możecie zerknąć na trawiaste słówka japońskie, a tutaj na trawę po kirgisku.

*najładniejsza dziewczyna w szkole to oczywiście 校花 xiào​huā czyli szkolny kwiat.