ogień 火

Dzisiejszy wpis powstał w ramach współpracy z japonia-info.pl, czyli pod egidą Unii Azjatyckiej.

火 huǒ - to po prostu ogień. Ale również płomienny, ognisty, pilny, rozchwytywany (bardzo popularny). Oznacza również amunicję, a także wewnętrzne gorąco (jeśli patrzymy z perspektywy tradycyjnej chińskiej medycyny). Jest również nazwiskiem Huǒ. No i jest jednym z kluczy/pierwiastków, dzięki którym możemy zrozumieć chińszczyznę. 

爚 yuè - jasny, płomienny 

燿 yào - błyskotliwy, olśniewający 

煙 [烟] yān - papieros, fajka, dym, tytoń, oczy podrażnione dymem 

燁 [烨] yè - płomień, blask ognia 

熠 yì - pałać, jarzyć, żarzyć 

燡 yì - płomienny, promienny 

熨 yù - wygładzić, pogodzić 

熨 yùn - żelazko, prasować. Pisane również 熅 [煴]

煜 yù - błyskotliwy, olśniewający 

煒 [炜] wěi - żarzący się, jasny 

焐 wù - rozgrzać coś 

無 [无] wú - nie, przeczenie 

烏 [乌] wū - kruk, czerń 

營 [营] yíng - batalion, baraki, obóz 

熒 [荧] yíng - migotanie, migotać 

煬 [炀] yáng - wytopić, stopiony. Również w wersji 烊 yáng 

爓 yàn - płomień. Również w wersji 燄 [焰] oraz 焱

燕 yàn - jaskółkowate 

炎 yán - płomień, stan zapalny 

爆 bào - wybuchnąć; szybko smażyć na dużym ogniu albo bardzo szybko gotować 

炮 bāo - smażyć w małej ilości silnie rozgrzanego tłuszczu; wysuszyć przez ogrzanie 

炮 páo - w tradycyjnej chińskiej medycynie przygotowywanie ziół przez ich prażenie 

炮 pào - armata; petarda 

煲 bāo - powoli gotować na wolnym ogniu, np. wywar na kościach; garnek (do takiego gotowania); 

焙 bèi - suszyć nad ogniem, piec 

熛 biāo - buzowanie płomieni 

煏 bì - suszyć przy ogniu 

炳 bǐng - bystry, wspaniały 

烹 pēng - metoda obróbki cieplnej; ugotować kogoś żywcem (typ kary śmierci w cesarskich Chinach) 

炰 páo - piec, opiekać 

煤 méi - węgiel 

燜 [焖] mèn - dusić pod przykryciem 

燔 fán - palić, spalać; piec mięso przeznaczone na ofiarę 

煩 [烦] fán - drażliwy, poirytowany; kłopotać kogoś; być kłopotanym przez kogoś, sprawiający problemy 

烽 fēng - światło latarni 

焚 fén - palić, spalać 

燾 [焘] dào - spowić 

燈 [灯] dēng - lampa, światło, latarnia 

燉 [炖] dùn - dusić na wolnym ogniu [np. gulasz] 

灺 xiè - ogarek 

炱 tái - sadza 

炭 tàn - węgiel drzewny 

煻 táng - ogrzać, opiekać 

燙 [烫] tàng - sparzyć, zblanszować, ondulować, prasować; wrzątek, parzy! 

爛 [烂] làn - rozgotowane, ugotowane do miękkości, papkowate; gnić, zgniły, murszeć, rozkładać się; chaotyczny, zły 

烙 lào - piętnować; prasować; piec na patelni - stąd np. 烙餅 [烙饼] làobǐng - naleśnik 

烺 lǎng - światło, gorzeć 

烈 liè - żarliwy, intensywny, zajadły; oddać życie za Sprawę 

燎 liáo - palić, podpalić 

燎 liǎo - przypalić, osmolić 

煉 [炼] liàn - rafinować, wytapiać, udoskonalać 

爐 [炉] lú - piec, palenisko 

爟 guàn - zapalić ogień 

熇 kǎo - suszyć 

炅 jiǒng - jasny, błyszczący 

烤 kǎo - piec, opiekać 

炕 kàng - kang (łóżkopiec); piec; suszyć przy ogniu 

焜 kūn - olśniewający 

歘/欻 xū - nagle 

焊 hàn - spawać, lutować 

熯 hàn - suszyć ogniem 

燴 [烩] huì - dusić; duszony; gotowany w sosie sojowym i occie 灰 huī - popiół, kurz, wapno; szary; zniechęcony, zdeprymowany 

煇 huī - jasny, wspaniały 

煌 huáng - olśniewający 

煥 [焕] huàn - lśniący, olśniewający 

烘 hōng - piec, grzać przy ogniu 

焦 jiāo - spalony, opalony, nadpalony, zwęglony; zmartwiony, koks 

燋 jiāo - przyżegać 

煎 jiān - smażyć na patelni (jak kotlety albo omlet) 

熸 jiān - wypalić się (o ogniu) 

灸 jiǔ - termopunktura 

燼 [烬] jìn - popioły, dogasający żar 

焗 jú - zapiekać 

爝 jué - pochodnia. Również 炬 jù 

烱 [炯] jiǒng - jasny, wyraźny. Również w wersji 

熲 [颎] 焌 jùn - podpalić 

焌 qū - ugasić płonący obiekt; wypalić coś czymś (np. dziurę w spodniach papierosem); wylać na jedzenie mieszankę przypraw i wrzącego oleju 

熗 [炝] qiàng - zblanszować i doprawić sosem 

燂 qián - podgrzewać, grzać, palić, parzyć 

烴 [烃] tīng - węglowodór 

煢 [茕] qióng - samotny, opuszczony 

熄 xī - ugasić, ostudzić, stłumić, 

熹 xī - jasny, ciepły 

熙 xī - jasny, pomyślny, wspaniały 

煆 xiā/yā - szalejący pożar 

烋 xiāo - gotować, odkażać 

燮 xiè - mieszać się, wtapiać, dostosowywać, harmonizować 

燹 xiǎn - pożoga, pogorzelisko 

焮 xìn - gorąco, płomień, zapalenie 

炘 xīn - oślepiający blask słońca w samo południe 

煦 xù - ciepły, przyjemnie ciepły 

燖 xún - podgrzać jedzenie 

熏 xūn - wędzić, oczadzać, aromatyzować 

烜 xuǎn - olśniewający 

焄 xūn - dym ze spalenia ofiary 

炫 xuàn - olśnić, popisywać się 

滅 [灭] miè - ugasić 

熊 xióng - niedźwiedź; sparzyć, skarcić 

炸 zhá - smażyć w głębokim tłuszczu, frytować 

炸 zhà - wybuchnąć 

炙 zhì - opiec, opiekać 

照 zhào - opromieniać, oświetlać; zgodnie z...; patrzeć w swe odbicie; pstryknąć zdjęcie 

炷 zhù - knot lampy olejnej; palić trociczkę itp. 

煮 zhǔ - gotować 

燭 [烛] zhú - świeca; oświetlić 

焯 chāo - blanszować, sparzyć 

灼 zhuó - płonący; przyżegać 

熾 [炽] chì - płonąć; wspaniały 

炒 chǎo - smażyć na szybko; zwolnić kogoś; grać na giełdzie 

煁 chén - fajerka, koksownik 

燀 chǎn - rozpalić ogień 

焞 tūn - promieniejący, jasny 

炊 chuī - gotować jedzenie (zwłaszcza w yunnańskim garnku chuiguo) 

煞 shā - skończyć, przestać 

煞 shà - demon, diabeł 

煽 shān - rozdmuchiwać ogień 

熟 shú - ugotowane (przeciwieństwo surowego); dojrzałe (np. owoce albo nasiona); znajomy; wprawny 

燒 [烧] shāo - palić, gotować, dusić, piec, opiekać, grzać, gotować wodę; gorączka 

燊 shēn - żywy ogień 

爍 [烁] shuò - jasny, świetlisty 

爇 rè - gorąco 

爇 ruò - palić, gorąco 

然 rán - dawniej: olśnić. Obecnie: właśnie tak; a potem 

熱 [热] rè - ogrzać; gorąco 

燃 rán - zapalić, zaświecić, spalić, wzniecić 

熔 róng - wytopić, wtopić 

燥 zào - suchy, wysuszony 

災/灾 zāi - katastrofa, nieszczęście, kataklizm 

灶 zào - piec kuchenny; kuchnia 

燦 [灿] càn - wspaniały, jasny, olśniewający 

焠 cuì - hartować (np. stal) 

爨 cuàn - piec do gotowania; gotować 

燧 suì - ogień, rozniecać ogień tradycyjnymi metodami 

熬 āo - gotować; pyrkać (gotować na wolnym ogniu) 

熬 áo - gotować na wolnym ogniu, wygotowywać; znosić (ciężki los) 

熰 ōu - dotkliwa susza; szalenie gorąca pogoda 

熰 ǒu - obfity dym z tlącego się ogniska; okadzanie w celu pozbycia się owadów 

Zwróćmy uwagę na same słówka kulinarne, pamiętając przy tym, że każda z tych technik odrobinę się różni, nawet jeśli wydaje nam się, że to w zasadzie to samo. W dodatku w różnych dialektach czy regionach różnie się poszczególnych znaków używa. Ech, nie jest łatwo kucharzowi w Chinach...

• 煠 yè - smażyć na smalcu lub oleju 
• 煨 wēi - piec w popiele (ziemniaki!), dusić (gotować na wolnym ogniu) 
• 爆 bào - wybuchnąć; szybko smażyć na dużym ogniu albo bardzo szybko gotować 
• 炮 bāo - smażyć w małej ilości silnie rozgrzanego tłuszczu; wysuszyć przez ogrzanie 
• 煲 bāo - powoli gotować na wolnym ogniu, np. wywar na kościach; garnek (do takiego gotowania); 
• 焙 bèi - suszyć nad ogniem, piec 
• 烹 pēng - metoda obróbki cieplnej; ugotować kogoś żywcem (typ kary śmierci w cesarskich Chinach) 
• 炰 páo - piec, opiekać 
• 燉 [炖] dùn - dusić na wolnym ogniu [np. gulasz] 
• 燜 [焖] mèn - dusić pod przykryciem 
• 燔 fán - palić, spalać; piec mięso przeznaczone na ofiarę 
• 煻 táng - ogrzać, opiekać 
• 燙 [烫] tàng - sparzyć, zblanszować, ondulować, prasować; wrzątek, parzy! 
• 爛 [烂] làn - rozgotowane, ugotowane do miękkości, papkowate; gnić, zgniły, murszeć, rozkładać się; chaotyczny, zły 
• 烙 lào - piętnować; prasować; piec na patelni - stąd np. 烙餅 [烙饼] làobǐng - naleśnik 
• 焌 qū - ugasić płonący obiekt; wypalić coś czymś (np. dziurę w spodniach papierosem); wylać na jedzenie mieszankę przypraw i wrzącego oleju 
• 烘 hōng - piec, grzać przy ogniu 
• 焦 jiāo - spalony, opalony, nadpalony, zwęglony; zmartwiony, koks 
• 煎 jiān - smażyć na patelni (jak kotlety albo omlet) 
• 熗 [炝] qiàng - zblanszować i doprawić sosem 
• 炸 zhá - smażyć w głębokim tłuszczu, frytować 
• 炙 zhì - opiec, opiekać 
• 焯 chāo - blanszować, sparzyć 
• 炒 chǎo - smażyć na szybko; zwolnić kogoś; grać na giełdzie 
• 炊 chuī - gotować jedzenie (zwłaszcza w yunnańskim garnku chuiguo) 
• 燒 [烧] shāo - palić, gotować, dusić, piec, opiekać, grzać, gotować wodę; gorączka 
• 爨 cuàn - piec do gotowania; gotować 
• 熬 āo - gotować; pyrkać (gotować na wolnym ogniu) 
• 熬 áo - gotować na wolnym ogniu, wygotowywać; znosić (ciężki los) 

Na sam koniec mam dla Was bardzo, ale to bardzo dużo ognia:

火炎焱燚 huǒ​yán​yàn​yì​  - tak określamy rzeczy/sprawy/ludzi, którzy są na topie. Przynajmniej w internetach, od jakichś pięciu lat. 

Tutaj poczytacie o ognistych znakach w japońszczyźnie.