drzewna gua 木瓜

Jest taki owoc, który po chińsku nazywa się mù​guā 木瓜 "drzewna gua" - gua może być dynią, tykwą, melonem, ogórkiem itd., ale o tym się rozpisywać nie będę, ponieważ zrobiła to już kiedyś Szczurzyca. Generalnie tylko dzięki słowu, które jest przed znakiem gua wiemy, o którą roślinę konkretnie chodzi. Np. gorzka gua to przepękla, południowa gua to dynia, żółta gua to ogórek itd. Jednak zrozumienie, czym jest akurat drzewna gua bardzo utrudnia fakt, że nazywa się tak... trzy zupełnie niespokrewnione rośliny.

Pierwsza mù​guā​ 木瓜 z którą się zetknęłam, to była papaja, carica papaya.

Pomarańczowa niejadalna skórka, pomarańczowy miąższ, czarne niejadalne nasiona. Pyszna w koktajlach mlecznych. Pełna chińska nazwa to 番木瓜 fān​mù​guā czyli "barbarzyńska drzewna gua", ale często jest podpisywana tylko jako drzewna gua.. Czyli wiemy już, że ta mugua jest wtórna względem jakiejś innej drzewnej gua. Poza tym lokalnie nazywa się papaję również "kamienna gua" 石瓜 oraz "drzewna beninkazą" 木冬瓜. Trochę może nam tu jeszcze namieszać ta sama papaja, tylko niedojrzała, zielona, z której robi się kwaśno-ostre sałatki w Tajlandii i Yunnanie. Z językowego punktu widzenia niby nie powinna się nazywać inaczej niż jej dojrzały odpowiednik, ale często podpisuje się ją kwaśna drzewna gua 酸木瓜 albo zielona drzewna gua 青木瓜.

Właściwa drzewna gua to pigwowiec - czyli rośliny z rodzaju Chaenomeles.

Znane również u nas, bardzo kwaśne, świetne na nalewki i przetwory. Taką drzewną gua trzeba jeszcze doprecyzować, bo może być pigwowcem japońskim, pigwowcem okazałym albo jakimś jeszcze innym. Zresztą, bardzo często występują tu rozbieżności w opisach w źródłach anglojęzycznych i chińskojęzycznych. Pigwowiec japoński to piękne krzewy ozdobne, z czerwonym kwieciem. Okazały to... również piękne krzewy ozdobne, z czerwonym kwieciem. Albo różowym. Albo białym. Tak samo, jak japoński. W źródłach jest pomieszanie z poplątaniem. Niestety, tutaj również nie mamy jednej nazwy dla jednego owocu. Pigwowiec bywa też nazywany drzewną gua ze Xuan 宣木瓜, drzewną gua z Syczuanu 川木瓜 bądź drzewną brzoskwinią 木桃. Tak, też wiem, że zwykłe brzoskwinie również rosną na drzewach, co poradzę. W dodatku owoce pigwowca, ponieważ są okropnie kwaśne, na targach sprzedawane są często jako kwaśna drzewna gua 酸木瓜 czyli pod taką samą nazwą, jak niedojrzała papaja. Dobrze przynajmniej, że nie mylą pigwowca z pigwą. Pigwa nie ma nic wspólnego z drzewną gua, nazywa się 榲桲 wēn​po. No chyba, że akurat trafi się na region, w którym nazywa się ją drzewną gruszką 木梨...

Sytuację naprawdę komplikuje fakt, że w Yunnanie istnieje jeszcze jeden owoc, który nazywa się drzewna gua. Jest to nikandra, czyli wzdętka miechunkowa, z nasion której wyrabia się w Yunnanie pyszną galaretowatą przekąskę, zwaną "wodą papajową" czyli wodą z drzewnej gua" 木瓜水.

Na wzdętkę zwykło się w Yunnanie mówić trawiasta kwaśna drzewna gua 草本酸木瓜 lub trawa kwaśnej drzewnej gua 酸木瓜草...

Dlatego trochę trwało, zanim odkryłam, który rodzaj "drzewnej gua" tak pięknie kwitnie w Magnoliowej Świątyni. Wszystkie znaki na niebie i ziemi mówią jednak, że to pigwowiec okazały :)

Faktycznie okazały. A to subtelne, czerwone kwiecie osadzone na ciernistych gałęziach - och!... Jeśli więc nie zdążyliście na kwitnące magnolie, skorzystajcie z kwitnienia pigwowca.